Taziye: Ölüm Kavuşmaktır Her Rinde

Ölüm kavuşmaktır her Rind'e. Lâkin işimiz var, borcumuz var, sözlerimiz var. Gitmeyi isteyemiyoruz. Zaman istifliyoruz. Hal istifliyoruz. Boşuna olanı istifliyoruz.

Hakkı verilmiş bir hayatla ölüme gitmek, sonlu olduğunu bilerek yaşamak, ölmeyecekmiş gibi sahip çıkılacağa sahip çıkmak, ölüymüş gibi elindekine saplanıp kalmamak hepimize nasip olsun.

Rahmet diliyorum kaybettiklerinize. Yarım bıraktıklarının tamamlanmasını diliyorum. Sözlerinin tutulmasını. Yapamadıklarının yapılmaya çalışılmasını. Borçlarının ödenmesini. Dertlerinin hissedilmesini. Onlara emanet edilmiş olanın emanet alınmasını.

Gidince, bizi kalıcı yapan nedenler de neden olmaktan çıkıyor. Ne bir abartı kalıyor onca gerekçeden, ne de bir anlamsızlık.

Kalanlara güvenince gitmek kolay. Gidilecek yerden değil, geride kalanları birbirleriilelikleriile başbaşa bırakmaya korkuyoruz.

Ölüm korkusu, kalanların kalışlarıyla ilgili bir korku bir Rinde. Kalanlarının kalışının kabus yaşatmayacağı (kime? kime olursa:)) bir dünyada ölmek ne kolay olurdu. Ölmek ne kolay olurdu ihtimamın toplumunda.

Gidenler gitti. Gidenlerin şahidi olalım. Kalanlar kaldı. Kalanlara şahit olalım.

Giden aslına döndü. Kalan dünyaya emanet, dünyada emanet. Dünya da ona emanet.

Emanete alabilen bir emanet insan. Bunu kurt kuş da yapar. İnsanlığın zor yanı hani?

Geldik ve gidiyoruz. Hayretle, şaşkınlıkla, aşkla, tevazuyla.

Alemleri kavuşturan, alemlerde kavuşan, alemlere kavuşan, alemlerde kavuşturan insanlık maceramızla.

Zamanın Oğlunun zamansızlıkta, dilsizlikte yeşermesi hayrola. Yol hayırlara sefer ola!

Sözünü Tutmak

Sözünü tutma, bir karakterin ifadesinden çok, karar vermişlik, karar verebilirlik, karar alabilirlik ifadesi.

Karar veren an'da, anında karar veriyor, ama hesaba kattığı şey çok. Hem de hesaba kattığı bir şey yok. Kararında kendini bilmenin yüklediği bir dünyayı bilirlik, dünyaya hakim olamazlık, kendi gayretinin bilgisi, kendi niyet bildirgesi yüklü.

Bir karara zorlanan insan, hızlı karar veren insan, sözünü tutabiliyor. Hesap yapmasına gerek yok. Dünya omuzlarında zaten.

Karar verebilirlik, karar vermişlik sorumluluklar üstlenmişlik, kararsız kalmışlıklar, üzerine düşünmüşlükler, hayata kapılmışlıklar, karşı koymuşlukların ufkuyla, hikâyesiyle giyindiriliyor.

Hızlı ya da yavaş karar veren, ama hesabında karşı taraf olmayan, dünya olmayan insanlara bazan diyorum ki "bu dediklerinizin arkasında iki sene sonra durmayacaksınız, verdiğiniz söz hesaba katılacak sözden değil!", "ve verdiğim söz, sözümden öncesini de sonrasını da kapsıyor!"

Özentiler, hayaller, takıntılar, kolay işler gelip geçiyor. İnsan bazan kararlarını diğer insanların da hayatları, rüyaları olduğunu düşünerek alıyor. Bazan bundan mahrum oluyor. Tesadüfle gelen, geldiği gibi gidebiliyor da. İnsanda bir açıklık yoksa uğrayan güzel tesadüfler neyler? "Dibi delik kaba aşkın suyunu, boşuna uğraşma dolduramazsın!" derdi Taşra'da Aşık buna. Duyan kim? O taşradan gelenler de artık şimdilerdeki global ikâmetleriyle tanıtmaktalar kendilerini. Populer mahalde, aşksızlar apartımanında mukim.

Üzerimizde alınmış çoğu kararda hayatımız yok, yapacaklarımız, yapmak istediklerimiz, yaptıklarımız yok. Şarkılarımız yok.

İnsan karşısındakini tanımayabilir. Ama rüyasını tanımalı. Bizi "en iyi tanıyan kim" bunlara, yapmaya çalıştığımıza, olabileceğimize önem veriyor? Kim içimizdeki melâli ciddiye alıyor?

Evinde ciddiye alınan kim? Kim kendi derdiyle kavranıyor?

Geçenlerde güzel bir site gördüm son büyük bir düşünürlerimizden birisi üzerine. Yoğun yazışmalar, büyük bir ilgi. Peki kendisi yani hayaleti uğrasaydı o siteye? Kim dinlerdi? Kim aldırırdı? Kim okurdu. Orada onu farkedebilecek olanlar kaç kişi olabilir sizce?

Bir gün üzerinize çokbilmişlik endüstrisi kurulabileceğini, hızlı tezler yazılabileceğini düşünün de tırsımayın bakalım. Neler derler, geçmişte kalan için. O "şanlı" entellektüel geçmişin bugünde devam edenine de neler neler reva görürler. İnsan bu. İnsansız da olmaz, insandan uzak durmadan da. Ariflere değer verecek olursak.

Kim dostunu, sevdiğini, çocuğunu tanıyor, yani tanıma derdinde? Kim tanınma derdinde?

Bizi sevgiyle karşılayanlar hep, bizlerden belli şeyleri belli şekilde yapmamızı, ne kadar sığ olursa olsun bizden istediklerini söylememi,zi hayatımızla ilgili kararları sadece onların hesaplarına göre yapmamızı beklemedeler.

Ortada dünya var, yapılması gerekenler var, gösterilmesi gereken duruşlar, alınması gereken tavırlar var.

Kimimiz için hayatı bir verilmiş söz, ki söz verişler araya iki oda bir salon açışlar, ya da araya sokulacak bir yeni sorumluluk. Kimileri sorumluluktan azad, her yönde dalgalanan bir hayatın peşinde.

Sorumluluk içinde insanın bin bir çekinceyle alınmış kararı gerçek bir karardır da, hiç bir yükümlülüğü olmayan insanın kararı her gün yeniden pazarlıktan, modifikasyondan, çekincelerden, ilavelerden geçen bir kararsızlıktır.

İnsan hayatı zamanla şekillenir yön bulur. Zaman neleri, neleri değiştirir. Bu değişimde, değişimlerde hep "aynı" kalışın sırrı nedir, hep konuştuğumuz bu idi, konuşacağımız da bu.

Sorumlu insanın kararları, kararsızlığı hep bir sözün tutulması, sözde durmanın, sözünde durmanın kıvranışları, acısı, neşesi, kendini sunuşlarıdır.

Sorumsuz insan, masum bir insanın elini sımsıkı tutup da, günaha estetik yazan şaşkınların günahsızlığındadır, duyanlar gereğini yapar, o işgal ettiği elde kusur arar, neyi davet ettiğini bilmeyenlerin masumiyetiyle. Evet, herkes masum. Günahseverler de. Günahsızlar da. Kendini herkesten günahkâr görüp, başkalarının ölçüsüzlüğüne özenmeyenler de.

Yanlış kararlar? Hayatın akışı? Köprüden geçen sular? "Köprüden geçemiyom"lar. Evet, hikaye edilişi bitmez hayatın. Hayat biraz da hayat hikayeleri. Hikayesi olan hayat, hayatımız, hikayelendirilebilir hayat. Ve hikayeden bir işmiş gibi yaşanır gider hayat. Mahkumiyetimiz burada başlıyor, arzeylerim, halimizden, Efendim.

İncinmek

Hassas olmayan incinebilir mi?

İncinmeyecek kadar sağlam basmak için dünya kadar incinmiş olmak, direnmiş olmak, dayanmış olmak, sürünmüş olmak gerekmez mi?

Kim manda derisiyle insanlık taslayacak, olgunlaşacak? Mandalar bile sineğe dayanamayıp çamura bulanır, bataklıkta debelenirken.

Ölmeden ölen insanın öldürdüğü duyarlılığı, inceliği, hisli oluşu değil. Farklılığı, dışarıdan, konunun üzerinden de bakışı. Bu bakış varsayımsal değil, bir arşimedci başlangıç noktası da değil. Normatif bir duruş.

Hayat hikayesini kurgulatan, kendi hikayesini bütünleştiren gelecek anda yerleşikliklerden koparak, kuramsal bir yarınsızlıktan, bugünsüz oluştan, ansız ve ansızın bakıştan, aşkın'ı yoklamakta oluşu.

İncinmemek bilgelik ister, gön'le kaplı oluşu değil. İncinmemiş bilge olsun diyen bulunamadığına göre.

Haketmediğini Haketmek

İnsanın haketmediğini hakettiğini düşünüşe itirazı, bir geleceğe, bir rüyâya yönelişindendir.

Sevgiliye ancak cömertliği, lütfu yakıştırışındandır.

Haketmediğini hakettiğini düşünen insan ise zamanın çocuğudur. An'dan kaçmaz. An'a esir de olmaz. Haketmediğinde bir hikmet bulur. Haketmediğinden öğrenir. Hakedilmemişi dağıtmaz.

Hakedilmemişi hakedilmiş bir hayata tabi kılar, dost kılar.

Haykırıştan sonrasına da bak. Canı yanan derdini unutup, seni dinlemekte. Sana gülümsemekte.

O beni eğlendirmese, bana hoş vakit sunmasa da olur. Derdimi omuzlamakta.

Dert Omuzlayan bizi rüzgara hafif bıraksa, olgunluğun meyvesinden aslan payını alsa da bir adımın bile ne kadar ağır olabileceği, ne kadar zor atılabileceği unutulur şey değil.

Hakedilmişi, hakedilmemişi göğüsleyemeyen feryad etse ne çıkar, etmese ne?

Muhafazakârlık Üzerine

Muhafaza edilecek ne var? Ne kaldı? Muhafaza edeceğimiz şey o şeyin kendisi mi, bir yorumu, bir sureti, katılmadığımız bir şekillenişi mi? Yahut da, katıldığımız, zamanında sınırlanarak katıldığımız bir şekillenişi mi?

Bir kültürün içinde oluşumuzu kültürün aktarılır oluşunu, insan tekinin ömrü boyunca sorun çözümü ve gündelik hayat pragmatiği için gereken tecrübeyi asla edinemeyeceğini bilmek söylemek mi muhafazakârlık?

"Özel hayatım, yaparım ederim"ciliğin de bir yaşama tarzı, bir kültür olduğunu söylemek mi muhafazakarlık?

Bir hayat tarzı, hayat kalıpları, kurumlar, davranma kılavuzları bizi altından kalkamayacağımız kadar karmaşık sorunlarla, psikolojik ve toplumsal bir çığın altında kalmalardan koruyabiliyor. Fırtınalarda gezinme klavuzu sunabiliyor. Binlerce yılın deneyimi, sınaması, sınanmasıyla oluşmuş kurumlarla yüzyüzeyiz. Gerekçeleri, savunulma nedenleri, güncel temellendirilişleri "fonksiyonlarıyla" örtüşmeyebiliyor.

İnsanın kendi kararıyla, kendi deneyimiyle alabildiği kararlardan daha karmaşıkları insanlığın kurumlarından yola çıkarak aynı donanıma sahip olmayanlarca alınabiliyor.

Yemekten önce el yıkama tabu olarak da görülebilir, bir sağlık kuralı olarak da, ikisi de. El yıkayan mikrobiyolog olmak zorunda değil. Gerekekçeleri de eyleminin doğru açıklaması olmak zorunda değil.

İnsanlararası çatışmayı engelleyen, bir çocuğun sosyalizasyonunu kolaylaştıran, bir hastanın bakımını tereddütsüzce yapılabilir hale getiren kurallarımız var. İki toplum kuramcısının bile bir çocuğu yetiştirmede zorlanacakları yerde gelenek devreye girebiliyor, en sıradan ufuklara bile hizmetini sunabiliyor.

İki aklı başında toplum kuramcısı geleneğin sunduğunun da üzerine düşünerek yetiştirebildiklerinde kendilerini kendi yollarını çizen insanlar olarak görmeleri biraz daha kabul edilebilir. Başarıda kapıcılarını geçmelerinin garantisini veren bir sözleşme yok ellerinde. Hem hayat açık, hem de etkiler çok yönlü. Bilmek, düşünmek, bildiğini sanmak yeterli değil. Yetiştimenin sabrını bilmek dahi çoğu kez bir çıkarsamadan çok terbiye işi. Hayat tarzı işi. İçinde yaşadığı kültürle ilişki işi.

Kültür edinilir olduğu kadar, taşınılır, aktarılır bir kurum. Kamusal alan burası, özel hayat, kimselere hesap vermeyeceğim, bildiğimi okuyacağım diyemeyeceğimiz bir hayattayız, hayatlayız. Özgürlük sorumluluğun söz konusu olabildiği alanlarda tartışılabiliyor maalesef. Bunu bilen siyaset kuramcısı, toplumbilimci, felsefeci var mı? Yaptıkları hakikatsiz bir şeyse, bu hakikatsiz bilimlerin aktarılması bırakın muhafazakarlığı, tutuculuğu, ilericiliği, gericiliği, vandallık değil de ne?

Akademiye, yazına, şiire, sinemaya bakalım. Kurumların ortadan kalkmasından sonraki (aydınımızın özgürleşmesi de bu!) tahlilleri, orataya koyabildikleri, eleştirebildikleri toplumun daha örgütlü olduğu dönemlerden daha mı derin? Topluma toplumsal kurumlarla da bakabilen, kendince terketse de bir terbiyeyi, bir aktarılanı bir zamanlar almış olan kadar bakabilen aydınımız var mı?

İçinde yetiştiğimiz gelenek bir kerede tanımlanır, sınırlandırılır ve eleştirilip bir duvara asılabilir bir şey değil ki. Bir tanımla kurtulduğumuz sadece kişiliğimiz belki. O da bireyselliğimizi frenleyecek bir adım. Başkalarıyla ortak ve başkalarıyla ayrıştığımız yanlarımızın arasında bizim biz olma evimiz.

Gelenek var demek, içinde ölçüp biçtiğimiz, düşündüğümüz, reddettiğimiz ya da kabullendiğimiz dinamik, yaygın, karmakarışık bir yerleşiklik hikayesi. Anda değil, geçmişteki değil, gelecekteki belirsiz hali hiç değil.

Gelenek var demek, gelenekçilik değil! Tersine, bir kereliğine tüm zamanlar için tanımlanmış bir gelenek yok demek. Sürekli ufuk kaynaşmalarında, düşünmelerde, anlama çabalarında, zamanlarda, şurada burada oluşlarda geziniyoruz demektir. Bir insanın tüm insanlığın kurumlaşmasının tek hakimi, açıklayıcısı, sınırlandırıcısı olma şansı yoktur demektir. Sınırlı sonlu insanın, sınırsız sonsuz karşısında bile bir duruşunun olacağını düşünmektir. İnsanın hakikatin sahibi olmadığını bilmektir, insan hakikatliliği.

İnsan zamanın çocuğudur. Düşünme, anlama, eyleme, karar verme, bir yerden, bir yerleşiklikten yapılır. Bir ezberden değil.

Gelenek var vurgusu, özel hayat bir kültür ifadesidir, bir kültürdedir vurgusu vandallığı, kültürsüzlüğü, benim aktarma, alma verme sorumluluğum yok demeyi getirmez. Tersine, sorumluluğu, inceliği, karar verirliği, insiyatifi getirir. Keyfilik, "özel hayatımdır, kime ne"lerde dir.

Özel hayat basit bir ayrıntı. insanlar ne kültürlü olduklarında kültive kararlar alıyorlar, sublim'in vucutlandırılmışı oluyorlar, ne de sana ne ben bildiğimi okurum diyenler kültürü sarsabiliyorlar.

Kültür ya da kültürsüzlük dediğimiz de aynı kültürel naivite içerisinde meşrulaşan işler çoğu kez.

Gelenekten benim gibilere "muhafazakar" diyenler kaçamıyor aslında. Acı olan da bu. İlericilikleri, değiştiricilikleri tuzağın içinde peynirini saklayan farenin kıstırılmış özgürlüğünün telaşesi.

Ben muhafazakar değilim. Gelecek şekillenmemiş. Görüyorum. Sorumluluğumu da üstleniyorum. Akıntıdayım, aktığımı görüyorum, çarpacağım yerleri de. Gücüm ne kadarına yeter? Bir insanın gücü neye yeterse o kadarına.

Ben, bana aktarılmışı da okuyorum, alıyorum, kendimin ediyorum, üzerlerine düşünüyorum. Benim işim hayat. Benim işim hakikat. Akademik metinleri birbirine bağlamak, şık laflar etmek değil işim.

Ve öğrendiğimi, dersimi aktarıyorum. Benim yapamadığımı başkaları yapacak. O akıntıya düşseler de düşmeseler de. Kendi tecrübelerine ihtiyaçları olacak. Ama her belayı da ille de kendi gözleriyle görmüş olmayacaklar. Geç kalmayışları kendinden önce gelmiş insanları dinlemelerinden olacak.

Bilim de bir gelenek. İsyan da. Sendikacılık. Aile. Hatta delilik. İtiraz. Eleştiri.

Yemek içmek gelenek. Yediğini içtiğini bilmek kafası karışık diyetisyenlere bile imkansız. Bir yemek kültüründe doğmaksa ne büyük bir imkân.

Soyut'un içinde, kilimin üzerinde doğmak. Şiirle atışanların ülkesinden gelmek.

Ve reddetmek. Kendi yolumu kendim çizeceğim demek.

İmkanları değil, imkansızlıkları, yol açan kurumları değil en karanlık yanlarını beslemek, farkında olmadığına, farkında olmayışa, lafza, rüyaya değil hayalete teslim oluş.

Yalanla yaşamamayı seçtiğinde insan, kendisine ne denileceğine bakmaz. Hakikate ve hakikatine bakar.

Dünyanın hakimi değilim. bunu biliyorum. Kültürün de mühendisi değilim, reddediyorum. Bu beni özgür kılan. Geleceklerden gelecekler beğendirebilen.

İnsanların arasında yaşıyoruz. Birlikte varoluyoruz. Bir tarihte bir yerleşiklikte. Ve bir tarihle. Oluşumuzla kucaklaşıyoruz, o kadar.

Siyasi muhafazakarlık,kiltirel muhafazakarlık, ilericilik, gericilik, ihtilalcilik sığ bir modernizmin sorunsalı. İsteyen ona tabi olur da düşünür. İsteyen Düşünür.


(Ağ'da sorun çıktı, okunmamış verisyonu yükledim, hatalar var yazıda, düzeltilecek.)

Dibe Vurmamız Yakındır! Dibe Vurmamız Şarttır!

Dibe giden sakin olmak, çırpınmamak, nefesini tutmak, soğukkanlı olmak, aklını başında tutmak, aklının başına gelmesini ummak durumundadır.

Dibe gideceksek, gidilebilecek en derin dibe gidelim. En derin uçurumlara, sulara umut bağlayalım.

Madem düşeceğimiz en derin çukuru görmek bizim elimizde, dalalım o çukura da bakalım, içinden çıkılamayacak hangi çukur varmış?

Aydın, bin adım önde giderse aydındır. Kuyuya ilk o düşerse. Kuyudan ilk o konuşursa.

Dostumuzun dost, düşmanımızın düşman olmadığı, misafirin ancak talan için uğradığı, soframıza insanlığın uğramadığı bir koaservattayız. Ve aldırmıyoruz!

Aldırmıyoruz bu sulu, pis kokulu, çürük çorbaya! Güzel kokuyor gülyaprağımız! Şiirle süpürüyoruz! Aşkla konuşuyoruz! Aşkı sususuyoruz!

Ey Celâl'e şaşıran! Öfke dokunduğunu yeşertiyorsa yakınman niye? Sen halden mi anladın? Aşkdan mı? Aşıkdan mı? İnsandan mı? Hayattan mı? Gül yaprağıyla dokunandan mı? Başkalık hakkından mı?

Dibe vuran insanın, aklı başına yürümüş, aşkı başına yürümüş insanın celâli sessizdir. Sadece bir kararlılıktır, kopuştur, koparıştır, yaradanına sığınıştır. Hakla, haklılıkla, hukukla, aşkla, ahlâkla, işin dibini görmüşlükle eyleyiştir.

Sabrı taşıran, halkı, insanlığı sahipsiz sanan, aç gözlülükte haddi hududu olmayanın korku zamanıdır dibe vuruşun yaklaşması.

Kendisini insanlık adına koruyan, bin yıldır, karşılıksızca dostluk elini uzatmış olan ona sırt dönecektir!

Kendisine uzatılmış dost elini kopardığını sanan, o el bir cesedin elidir! Sığınağından oldun!

Hiç bir güç kalıcı değildir. Hiç bir hesap çarşıya uymak zorunda değildir. Yanıldığını acıyla seyretmekteyim!

İnsanlığın en iyi yanlarına boş verdin. Kardeşliğe boş verdin. Sana uzanan eli kaptın. Serbestçe dolaşabildiğin sokaklarda, sana sürgülenmemiş her kapıyı açtın, hakkını, hukukunu, açlığının sınırlarını aştın.

Senin iktidarınla, senin hırsınla, senin açgözlülüğünle nerelere gidebileceğimiz daha ne kadar ortaya dökülebilir?

Buyur devam et! Biz nefesimizi tutmuş girdapta dönmekteyiz. Kullanabilecek ne bir kuvvetimiz, ne de sabırdan başka bir irademiz var.

Kıyıya çıkacağız, ama bu sel köprüleri de yıkacak. Suda olanın kaybı ne? Sudan yeni çıkanın, ıslanmış olanın kaybı ne?

Bundan sonra sorgulanacak olan sensin! Sadece sensin!

Ne yaparsan yap, nasıl manipule edersen et!

Derinlerin en derinini, çukurların en çukurunu beklemekteyiz ve artık dibe vurmak üzereyiz!

Kapılarımızı söküp gitmeye kalkanlara kapılarını verip göndermekteyiz!

Ve artık açıkta yaşamaktayız!

Rüzgârda, güneşde, suda! Tuzda kavrulmaktayız!

Yeniden insan olmaktayız!

Yeniden konulacak sınırlar, eşitliği, kardeşliği, dayanışmayı esir etmemek için, bir defa daha!

Mevlevî Olmak Zorunda mısınız?

Budizm başta olmak üzere doğu öğreti ve dinleri ahlâklarından, bağlamlarından, dünyalarından yani hakikatlerinden koparılıp bir kaçışın, hemen şimdiciliğin, diğerini (şimdilerde "başkası", "öteki") unutan, yıpratılmış bir diğerkâmlığın yerine kendiciliğin oturtulmasından başka bir şey olmayan klonlarıyla "bir sömürge olarak gündelik hayatımız"ın resmi dinselliği olarak kendilerini gösteriyorlar.

"Doğucu" hedonist, doğunun hedonizminden, hazdan anladığından hazzetmiyor. Zevk, ölçü, kıstas, dur durak anlayışının toplumsallığını red içinde herşeyden önce. Yeni yorumun geçerli olmasının kriteri tüketimci ve kendini ve kendi imkanlarını tüketmeye kurulmuş bir bireycilik. Fedakarlığı, başkalarının hakkını, başkalarına verilen öncelikleri reddeden bir başkalıkçılıkla, kendi başkalık hakkını savunuşun, başkalık vurgusuyla dünyayı değiştirmeye soyunuş.

Başkalarının mutluluğu başkalarının mutluluğunu öne çıkararak değil, kendi mutluluğunun silahşörü bir dünya kurtarıcılığıyla sağlanmak isteniyor gibi. Klasik hedonist utilitarianizm toplam mutluluğu artırma derdindeydi. Ya da acıyı azaltma. Bu "doğucu", kurtulmuş, kurtarıcı gündelik hayat sömürgeciliği kültür ve kültürlerarasılık lafzıyla, kendince ders vererek, kuzular gibi masum ve tepeden bakarak sürüye dalıyor.

Bu tip bir ufku ufkumuza bulaştırma derdinde olanlar, kendi doğuculuklarını bir eğreti hırka gibi giymekteler. Kendilerinde değişen bir şey yok. Kimlikleri aynı. Nesillerce devam edecek kendini tanımlama ve kimliklendirme süreçleri gücünü yitirmeden, saldırganlığını yitirmeden, sömürgeci hırsını terkeylemeden arka planda devam ettiriliyor. Sorgulamadan. Ama sorgulayana da aman vermeden.

Bizim aklı evvellerimiz, şimdilerde "Mevlevilik neden kapılarını dindar olmayanlara açmıyor?" sorusunu sormaktalar. Mevlevilik gerçekten devam etmekte mi, gerçekten Mevleviliği bilen eden, devam ettiren kaldı mı sorusunu bizzat geleneğin içinden gelenler sormakta. Bence, evet, bir adabı bilen, mevleviliğin kültürünü bilen insanlar var. Ancak onun içinden değil, dışından konuşanlar işitiliyor. Bu durumun adını koymayalım. Ama başkalarının söz hakkını, başkalarının bakışlarını kendi ufkundan, kendi(ne) bakışından bile daha çok sunan bir konumda Mevlevilik.

Mevlevilik sömürgeleştirilmiş doğu dini; meditasyon, gevşeme rahatlama dini; hazcı dinler jeneratörlerinden de nasibi almış durumda. Çoğu "Rumi" çevirisi, alıntısı vurgusu Mevlana'dan çıkarılabilecek en sıradan bir bilgeliği bile yadsır, dümdüz eder durumda.

Mevlana ve Şemsin reddettiği bir Vahdet-i Vücud yorumu, hattâ mevleviliğin temellerini oluşturan bir aşk, birlik kavramının politeizasyonu zaten var olan, kendini dayatan, önü açılmış olan, çığ gibi büyüyen bir silme süpürme işi.

Buna aşkla karşı koyan üç beş kişi sabırla köklerinden kopmadan, dünyaya nefret kusmadan, kimseleri silkelemeden, isyan etmeden, kovalamadan, kışkırtmadan, sabırla, sabırda, birlikte, birliğe teslim oluşta, insandan umut kesmemede yaşıyorlar.

Din olmasa tasavvuf ne güzel olurdu diyenler, sömürgeci hoşgörücülüğü değil, hoşgörmüşü, sabretmişi, katlananı, itilip kakılan ama itip kakmayanı ortadan kaldırma derdindeler. Onlar, anlayanın, sabredenin, sevenin, inananın eşiği. Onlar olsa da olmasa da siz de değişen ne olur? Onlar gitse, size ne kalır? Onların evi de işgal edilse size aşktan ne kalır?

Son mevlevi de teslim olmadan mevlevi olamayacağını düşünüş. Din olmasaydı tasavvuf ne güzel olurdu diyebiliş. Bizi aranıza alabilmeniz için bize benzeyin diyebilmenin " başkalık" hakkı ve hukuku? Başkalığa bakışın ahlakı?

Mevleviler adına konuşabilseydim, şunu söylerdim: Size Mesnevi okumayın diyen mi var? İstediğiniz kadar okuyun. Buyrun, istediğiniz gibi de yorumlayın, gerekçelerinizi vererek, ve söylediğinizi eleştiriye açarak. Ama inanmadan inanç sahibi olmak, sevmeden aşk konuşmak, olmadığını görünmek, göründüğünden olmamak iki yüzlülüktür. İki yüzlülük bizim işimiz değildir. Kapılar açık, ama misafirin yalanı yalancısını değil, ev sahibini, muhatabını mahcup eder. Utandırmak istememekteyiz, bundan mahcubiyetimiz.

Gönül evinde çizmeyle dolaşılmaz. İnsan inanmadan da sevebilir. Evi fethetmeden de evdeki güzele, güzelliğe tutulabilir.

Bizler de kaybolursak, istediğiniz olursa, o bina ne işinize yarayacak?

Biz biliyoruz ki, dibe vuracağız. Aşka geldiğimiz kadar, aklımız da başımıza gelene kadar. Akıl başa gelince, ne bir kin kalır, ne öfke. Sabrımızı beklemekteyiz. Sabıra beklemekteyiz.

İçinde çizmelerle dolaşılan bir bina. İçinde dolaşılan sikke, kavuk, cübbe, tennure. Biz hakikatimizde, hakikatimizle dolaşmaktayız. Onun bende olduğuna bendeyiz. Onun yolunun tozuyum dediğinin yolunun tozuyuz. Tersini iddia edenlerden de elbette şikayetçiyiz.

Öğretiden ibaret olan dahi hikmetle değiş tokuş edilmeye çalışılıyor. Hikmeti bırak, doğunun yüzeyseline bak. Evlerdeki bakırı talan eden naylon tabak satıcıları, naylon tabak, alüminyum tencere değiş tokuşcuları gene ev halkınca buyur edilmekteler. Kendilerini ne kadar eşit ya da kurtulmuş görseler de, naylon tabak devrini kapatamamaktalar. Kensisini evin sahibi göremeyen, kapkacağı talan ettiren bir hatun nasıl eşitliğin sözcüsü olabilir? Evinden çıktığında ev halkı evi yağmalıyorsa, yağmalatıyorsa o adam nasıl ev sahibi olduğunu düşünebilir?

Eşitlik, adalet, farkılığın zenginliğinde yaşamak, dayanışma, hak hukuk, ne ver kurtul işidir, ne kaç kurtul işi, ne de unut kurtul. İçinde yaşadığın dünyayı okumak, birlikte yaşadığın insanın, insanların derdini dert edinmektir. Dertte kaybolmakta değil, derdi tanımaktadır vurgu.

Senin derdini dert etmişlerle bir alıp veremediğin varsa, kimin ayakkabılarını giymişsin, kimin gözlüklerinden bakıyorsun, kime neyi kimi sunuyorsun bir bak! Yıktığın ev kendi evin.

Evet dışına çıkabilmektesin. Şimdilik. Çıkamaz durumda olduğunda, çıkmazda olduğunda, tavrını tüm dünyaya önerdiğinde ne olacak, bir kural olarak, bu senin ayrıcalığın değilse?

"Düştü"

"Kimi terk-i nam u şane kimi i'tibare düştü" diye bitirir o güzel gazelini Şeyh Galip.

Aydın olmak bir kapkaççılık sanılmakta ne zamanlardır. Bir ses bul yakala, ses getiren ya da ses kestiren bir ufuk yakala. Üzerinde oynayıp kendinin yapmaya yakın eserler bul ustası bir kenarda oturan. Metinleri biribirine bağlamanın, zarif laflar etmenin gizli ezberlerini keşfet. Akademinin kolaycı rituallerini, hakikatsiz ukalalığını edin. Anlamanın metodunu bulamayınca, anlamamanın şık metodiğine kalebent ol: Akademik kariyer yap. Gerisi şov, defile, imaj, ilişkiler kurma, zaaflar yakalama işi. Yapmadan yaşayabileceklerimizin telaşe müdürlüğü. Ve sadece ihtiyacın ve tesadüflerin dümdüz edemediği, varlıklarının başkalarının asalaklığına meşruiyet kazandırdığı tek tük bilim adamı, birikim sahibi, haysiyet sahibi düşünür yada hiç olmazsa düşünenisever insan.

Bir ustanın bilinen, ezberlenmiş sözüyle oynayan, hakikatle, hakikatiyle altüst eden, tepetakla eden, aydınlatan, bir başka söylenmemişe aynayı tutan göndermesiz, kaynak belirtmeyen, kaynakları birbirine düğümleyen dolaştırmanın ince lafzıyla gölgede kalmışı, bilinmeyeni, susturulmuşu, varlığı inkâr edilmişi yağmalamanın lafzı bir tutulmamalı, tutulmamalıydı.

Varlığı inkâr edilmişin yokluğuna taziyedir de eserlerinin, çilesinin, çabasının, kafasını taşlardan taşlara vurabilmesinin, her yaşta öğrenebilmesinin, öğrenebilmek için, anlayabilmek için her kolaylık ve nimetten vazgeçebilmesinin meyveye duran ağacının talanı. Ukalâlık sınır tanımaz. Beğenilme, beğendirme, etrafını ezme, üzerine emek vermediğiyle pohpohlanma güdüsü. Pohpohlanacaktır. Aslını kalbinden ayırd edebilme üzerine mi kurulu entellektüel ahlak? Hakikatseverlik üzerine? Vefa ya da kadirşinaslık üzerine?

Ben her talanı sükunetle karşıladım. Ama emeği yağmalanmış her insanın burukluğunu da çektim: Daha fazlası vardı, asıl alabileceğinizi almadınız ama, o şamdanlar para etmez, değerli olanlar sizin için çuvala konmuştu, kapının arkasındaydı.

Kimselere bildiklerimi aktaramadan gitmenin acısıyla yandım hep. Kimse hepsini istemedi. Parlamaları için yetecek kadarı yetti. Öğrenci de, dersini alan da hep biz mişiz. Bir tartışmadan, bir buluşmadan bir ufuk karşılaşmasıyla, genişlemesiyle çıkacak olan da.

Ustalarımızı hangimiz talan etmedik ki? Ben aceleci yanlarını aşmalarına, başkalarıyla buluşmalarına, bir çiçeğin başka bir çiçekle buluşmasına yol açmaya çalışarak dolaştım fikirler, eserler, bir fikir kurmak için sarfedilmiş unufak olmalar arasında. Bazan parlak bir nükteye, bir ustalık pırıltısı da sunup teveccüh kazanmaya çalışmışlığım da az değil.

Eserleri eserlere bağlarken şık, oldu bitti, ben yaptım oldu demedim ama. Hakikat kaygısını, hakkani olma kaygısını asla terketmedim. Taksi sürdüm, bulaşık yıkadım, yerleri süpürdüm, yaşlıların altını değiştirerek geçimimi sağladım. Ama, düşünceyi, okunmayı, okutmayı, anlamayı, anlaşılmayı, hatta rezil olmayı aceleye getirmedim.

Yapayalnız kalmayı, sevdiklerimin rahata kaçmasını göze alabilmeyi, aç uyuyabilmeyi göze alarak yaşadım.

Okunduğum da oldu. Ne alıp da gidebileceğini düşünenlerce çoğu kez. Bulamayacakları eserlerin kapılarını araladım yine de. Alamayacakları eleştirilerin kapılarını. Yeni ahırı alıp gittiler. Yumruklarını içinden çıkarmak istemedikleri nadide vazoyu kırıp gittiler, avuçlarındaki iki kuruşluk hazineyle.

Hakikatin testisi kırılır da çiçek açar. Kırdığın kendi hakikatin, Ey Hakikatsiz!

Bizi yanıltmayan insan kapımızı çalacak mı bir gün? Biz onun kapısını çalabilecek miyiz? Bir gün?

Ona istediği her hazineyi verince, ama "yine de tevazuyla yaşa!" diyince, "eyvallah" diyen birileri çıkacak mı karşımıza?

Şeyh Galip "Yine zevrak-ı derunum kırılıp kenare düştü" ile başlar gazeline. Kim anlar, binlerce yıllık çilemizi? Kim anlar, kendi ilk öğrencilerimizin yine kendimiz olduğunu? Talandan kalanın bakî olduğunu, bakî olana gülümsediğini.

Dünyada daha latif ne var ki tevazudan başka? Arif'in de yakınacağını görüp ona göz kırpmalardan başka.

Dede Efendimiz! Mektubunuz yıllarca dolaştı durdu, durdu da, bu fakir hayattaki,yani bir fakirin hayatındaki adresini bile buldu. Hep bizlerden sonrakilerin sofralarında susmaktayız, sofralarına susmaktayız.

Soframıza bir gazel daha düştü. Soframızdan bir gazel daha düştü.

Bir gazel daha yola "Düştü!" Efendim.

Leyla, Mecnun, Çöl ve Ben Divanı 1

1)

Kız Oğlana dedi ki:
Bahçelerde sabahlamadık, günün doğuşunu seyredemedik, goncanın açışını yaşayamadık, işte ondan.

Oğlan Kıza Dedi ki:
İlk gülümsemeni bekledim başucunda, hastayken, kaybettim, kayboldun sanırken. Kainat gonca olup açıldı, sen uyanıp da bana gülümserken. Gün seninle doğdu, ay teninde parladı. Bahçeler hayat kokunla bahçemize aktı. Sabahımız akşamımız kalmadı.

Kız Oğlana dedi ki:
Seni daha fazla bekleyemezdim. Hasretine dayanamadım. Nerelerde olduğunu düşünmeye dayanamadım. Yandım. Çöl içime aktı. Daha kolay olmalı, daha serin, daha ferah olmalı aşk.

Oğlan Boynunu Eğdi:
Seni hayat boyu bekledim. Daha fazla beklemeliymişim, O sen idiysen. Az beklemişim. Daha derin, daha yakıcı olmalı aşk. Yine de sana bir gölge sunamadım, seni koruyup kollayamadım, divane oldum, eve ekmek derdinde bir divane oldum, sana koşturacağıma, avlandım, sana yemiş topladım, geciktim. Heybem kapında. Evim artık dışarda.

Kız Oğlana dedi ki:
Senden başka kimsem yok. İmdadıma gel. İmdadını duyurma artık. Git. Ama benim için varol. Benim yerim başkalarının yanında olacaktır artık.

Oğlan Kıza dedi ki:
Bu bir rüya, bir kabus. Kolayına kaçmadım demektesin. Kaçmadım demektesin. İmdadına geldim. Heybemi evine sokmamaktasın. Onlar kaybettiğimin yerine, kaybettiğime topladığım yemişler. Kaybetmek değil, kaybettiğini bilmek, solacak olan değil, soluşu görüş beklediğim. Çığlıklarına geleceğim, ama bir daha beni göremeyeceksin. Bunu kabul ettiğini kabul ettiğimde hayalinde bile kalmayacağım.

Kız Oğlana dediki:
Kırık aynayı yapıştırma Ey Yere Göğe Koyamadığım! Ayna yere düştü. Alâkasız konuşmakta. Söylediklerimde sakın bir bütünlük arama. Artık senin değilim!

Oğlan Kıza dedi ki:
Ne desen, ne hissetsen de bilsem bile, aramıza aynadan da olsa bir paramparça eden, ışığı bin bir yöne kıran, bütünü ufalayan bir şey girdi. Ama yüzünün aynası, gözlerinin aynası olduğu yerden bakar.

Kız Oğlana dedi ki:
Git artık. Heybendeki çürük yemişleri de bir başka kıza götür. Bana sen gerektin. Şimdi sensizlik gerek.

Oğlan Kıza dedi ki:
Yolum açık olsun. Ne sen, ne de sensizlik beni yollara düşürürdü. Sendeki bensizlik. Ben sende kaldım gibi, ama bu kapı önündeki bendi seni seven ben. Benden kalan herşey senindir. Hakkım senindir. Geçen günüm senindir. Ufkum senindir. Aradığında benim yüzüme bakabilecek olacağını biliyorum!
Kız Oğlana buz gibi:
Öyleyse aramayacağım!

Oğlan acıyla:
Yüzüme bakamayacak bile olduğunda ara…

Kız Oğlana gülümsedi. İçi kaynadı, vücudunda hayat dolaştı, sesi berraklaştı. Güzelleşti.

Görmemezlikten gelen Oğlan, seçebileceği en kısa yolu mu, bitirilemeyecek, uzunluğu tahayyül edilemez bir yolu mu seçti bilemiyorum.

"Aşıkların sonu hayırlı olsun ve bize onlara kol kanat germek nasip olsun diyelim!" dedi ve soğumuş kahvesini eline aldı, alnı kırıştı, çevirdi, çevirdi, sümbül işlemelerini köklerine kadar takip etti....

2)

Askeri darbeden iki yıl sonra, kaldığım ormanla, selamlaştığım ayı ve tilkilerle, kucağımda büyüttüğüm ceylan ve kirpilerle vedalaşarak yola çıktım. Tahsilime devam etmem, dillerimi unutmamam bir gün bize kapılarını açacak üniversiteyi çaresiz bırakmamam gerekiyordu. Hayal bu ya. Türkiyeye yazabileceğim, O’nunla mektuplaşabileceğim, hatta telefonla görüşebileceğim bir yerlere ulaşabilmeyi bile ümit ediyordum, içten içe. Ne hayatını kurtarabileceğim insan kalmıştı, ne yolu yoluma uğrayan birisi. Yapayalnızdım. Dünyadan haberim, çöplüklere inerek topladığım gazete, kağıt, defter, mektup parçalarıylaydı.

Üstüm başım paramparçaydı, şehirlere kaçak bile inemiyordum. Çamaşır çalmak? O kadar az şeyleri vardı ki insanların. Bir de benim üzerimde görürlerse. Kendime yediremedim. Yeterince eşyam vardı. Zaten taşıyabildiğimden fazlasını uzak yerlerde saklıyordum.

Okuldan arkadaşım Ammar”ın yanına gitmeye karar vermem zaman aldı. Ailesinin Şatira Mülteci kampında kaldığını biliyordum, belki ondan arkadaşlarımdan, okuldan, dostlarımdan ve geride bıraktıklarımdan haber alabilirdim. Belki bir caddede yeniden yürüyebilirdim, ona benzeyen kızlar görebilirdim. Kenardan geçebilirdim.

Ormanda tanıştığım, bana dilendiği ekmekleri, bayramlarda kendisine verilen sinirli etleri getiren, bazan üstümü başımı kendisiyle değiştiğim, civar köylerin delisi Ömer beni kataraktlı bir balıkçıyla tanıştırmıştı. Karısının mezarının başında bir kulübede yaşayan bu adamın ne bir radyosu, ne zaman duygusu, ne de konuşmak istediği bir mevzuu vardı. Balığa çıkıyor. Ne tuttuğunu biliyor ama. Temizleyip çalı çırpıda pişiriyor, gerisini kedilere bırakıyordu. Yazın dışarda kenarları örülmüş üstü açık bir ocakta, kışın içeride.

Keşfe çıktığım vakitler kulübesine de uğrar, eğer elimde varsa ocağın üzerindeki göze kibrit, yoksa ocağın yanına çalı çırpı bırakır giderdim. Bazan közde pişmekte olan bir balık olurdu, bana, gelene gidene bırakıldığını anlar karnımı doyurur, ortalığı toplar giderdim.

O akşam, alacakaranlıkta Kataraktlı Balıkçının klübesine geldik. Teknesine brandadan yapılmış, yıllardır kullanılmadığı belli olan bir yelken yüklüyordu. Pişmiş balıkları bir sepete koydu, tıkıya benzer bir fıçıyla ve naylon bidonlarla su yerleştirdi kıç tarafındaki kapağa.

Ömerle kucaklaştık ve küreklerle yola çıktık. Hava kararana kadar kürek çektik. Yanımda ne bir kimliğim ne de bir fotoğraf vardı. Onun pasosundan söktüğüm şipşak fotoğraf hariç.

Yakalanırsak tekneyi kaçırdığımı söyleyecektik, daha doğrusu ben söyleyecektim, Sefer Dayı konuşmazdı. Tek kelime etmezdi. Karısı ölene kadar onunla tek kelime konuşmamış. Onu bulduğu koya gömmüş. Ve kulübesini de oraya kondurmuş. Ne bir mirascısı, ne arayanı, ne de soranı vardı. Başını belaya sokmadan, durdurulma tehlikesini yaşamadan teknesiyle yola çıkabilinecek tek adamdı. Yolu bulabilecek miydi? Kimbilir?

Önemli olan yola çıkmak, kaderimi çizmekti, teslim olmamaktı gözümde. "O"nun başını belaya sokmamak için fotoğrafını ezberledim, ruhuma aktardım, unufak ederek suya saldım. Kağıt, yine de gönlümle beraber eridi gitti.

Rüzgar vardı, mazotu dönüşe bıraktık. Çıt çıkarmadan.

"O gün bugün çöllerdeyim. " dedi ve sırtını dönüp uyudu. Ayılara ad vermiş miydi? Ceylanına ne olmuştur? Kirpiler ne kadar yaşar diye soramadım. Böcek istilasına uğramış kaput bezlerine sarınarak ve muşmula mı yeni dünya mı olduğunu anlayamadığım şeyin çekirdeklerinden yapılmış çayın şekerli kokusuyla tütsülenerek uyumak için kıvranmaya başladık.

Neden bir ayrıntı yok? Neden konuşmaz bu adamlar sevdikleriyle, ama mezarını bile beklerler? Hangi orman? Toroslarda olmalı.

Böceklerin vücudumu kemirişlerini hissederek sabahı beklemek ve en uyunmayacak saatlerde derin bir uykuya dalacak olmamın cansıkıntısına kendimi bıraktım. Çölün uğultusuyla iç çekiyordu yere kıvrılan hareketsiz adam. Bunlar nasıl uyuyordu? Uykuları susma haklarını mı kullanmaktan ibaretti?


3)

ay çöreğiydi yarim
herkese gülümser
ama bana ters döner

yine de gülümserse
bir başka gülümser



iki yıldız bir ay çöreğiydi yüzü
bir gülümsemeye konmuş
çıtır çıtır iki nokta

evet evet evet yanlış yerleştirilmiş
bir ay çöreği gülümsememesi bana



insan alnı kırışarak insan oluyor
rüyasıyla kuyuya düşerek



beni uykusuz bıraktığında
kapımı yıktığında
sevdim
en huysuz halinde
başucunda oturup
terini sildim
gözyaşı ezberledim
dirsek yedim
yorganımı çekti aldı hep

ben üstü açık uyudum

dişlerini teker teker fırçaladım, parlattım
burnunda çıkan sivilceyle savaştım
kardeşlik paktını kabul edemeyince o güzel kusuruyla

eski bulaşıklarını yıkadım homurdanarak
yemek yakmamayı öğrettim utanarak

kahvaltıda ne yediğini sordum uzaklardan
her sabah
topuklarını nemlendirip nemlendirmediğini



o beni dinler miydi?
hatırlamıyorum evet, evet evet!
ama o
şirin bir ay çöreğiydi!



yazılarını
mırıltılarını
pırpır eden kalbini okudum
sessizliğini dinledim haftalarca
bir kelimesini kaçırmadım dili çözüldüğünde
ah bir hatırlasa hülyasını ama nerdeeee
ay çöreği benim yarim
tabii ki sıfır hafıza



çaylar karıştırdım
kafamı karıştırdım
hayat karıştırdım işime gücüme
yazılar yazdım bıraktım okumadı
evet evet evet en iyilerini
ya başka hatunlar da beğense n'aparmış
söylenmemiş saydı hep sözümü



bağırdım çağırdım, hoplattım katlandı da
kucağına yaslanıp ağlamamı
kabul edemedi

bir yiğit adam
ay çöreğinin peşinde tin tin tin
sanki ben tini mini, o hanım



uzak yoldan geldiğinde
ayağını öper
boynunu koklar
yanaklarını okşar
yemeğini yedirir
yıkayıp kurular
saçlarını örer ay çöreğinin
alnı kırışan adam



ne zaman kapıya yaklaşsam
ne zaman düşünsem
ne zaman birisini arasam
ne zaman kıvransam
ay çöreği yerlere düşer
unufak olur, dağılır



ayyy çöreğinden bir kadın gülümsemesi yapmaya çalışmam
bir delilik evet, evet evet
ama başarıyorum, başarıyorum eveeeeeeeet de
ay çöreğim her sabah fırından çıkar
ve yine el yakar



ay çöreği büyür
büyüyen ay çöreği gülümsemesiyle
sahillerde dolaşırım
hızıma kızar
selamlaştıklarıma,
akşam yemeğine bekleyenleri hatırlatışıma
ters döner



akdenizin en mavi noktasında öperim
ol mercandan, kalp dudaktan, heyecandan
deniz ve mehtap, dalgalar, ve aşkın en derin aksi
ama burnuna su kaçar
ters döner çöreğim



bir şiir bırakırım avuçlarına
sevinir ama gerilir
kızlar seni ararrr
hayranların peşine düşerrr
ters döner ay çöreği

korkma ay çöreği
beni kimse yayınlamaz
beni kimse sevmez
beni kimse
okumaz okutmaz
anlamaz anlatmaz
kelimelerimi değiştirmeden
kırmızı kalemlerle
kanatmadan
uçurmazlar alemlerine



bana uykun
gülümsemen
açık yolun
pürüzsüz sesin
ışıltınla
gelmedin

yüzünü güldürdüm, yüzüm güldü
gülümsememden verdim, yüzünde yüzüm
adımı verdim
düşüncemi
bakışımı
gözlerimi
ve ruhumdan bir nevresimi

sana siper oldum
emek verdim
didindim
çırpındım

ama sen
cıvıl cıvıl
yaramaz mı yaramaz bir ay çöreği oldun
yollarda zıpladın
merdivenlerden yuvarlandın da
kulağından tutup
tabağına koydum, afedersin



bıraksan seni seçerdim bin kere yüzbin kere
korktuğunda cebime girdin saklandın
korktuğumda cebimde miydin? nerelerdeydin?
hiç sırtımı örtmüş müydün?
çoraplarımı yıkayıp asmış mıydın?

evet evet evet
bana yemekler yaptın bekledin
sonra yıllarca küstün
yorucu, zalim, beklentisi yüksek bir adam
ben sana hizmet edemem
kaşı çatık, alnı kırışık, rüyalarında inliyor
inliyor muyum? o halde ambulans çağır



rüyalarında ay çöreklerine el uzatıyorsa
düşünen adam
ya seni severlerse
pehlivan
hapisaneleri
meyhaneleri
kerhaneleri
kutupları
çölleri
kör kuyuları bilen ciddi adam
ay çöreğin kızar, kızarır, dağılır
unufak olur

ay çöreklerinin derdini alıyorum ayçöreği
kırık ay çöreklerinden gülümseyen çörekler yapıyorum
ve evlerine gönderiyorum
alnım kırışarak
yemeğimi unutarak
işime geç kalarak
kitap sayfalarına ay çöreği sararak
kızma bana
ben buyum
bu kadarım



insanlık ağır, çetin bir meslek
bir kuyudan seyreylemek rüyayı ne güzel
yusuuuuuuuuuf
ne güzel şey insan olmak ay çöreği

sen iç çekerken sana gülümserdim
sen gülümserken iç çekiyorum
insanlık zor zenaat, insanlık bir delilik
alnı kırışık bir adamın avuçlarında
daha rahat gülümsese de bir ay çöreği



gördüm
baktım
duydum
yetiştim
sağa sola
evet memleketi senden fazla özlerdim bazan, özür dilerim
ülkemle arama girme n'olur derdim, çok özür dilerim
sen benim ülkemdin de, sana yurdummmm derdim
avucumda çıtır çıtır yeni doğmuş bir ay çöreği
gururla yolumda giderdim



şimdi bir ay çöreğim yok
kalmadı
yuvarlanııııııp gitti

bu hikaye de anlatılamadan bitti



gökten üç elma düştü
ve bir şairin omuzları

omuzlar yolda kalsın
elmaların ilki ay çöreğinin başına, incitmeden
diğeri mutluluk arayanların
üçüncüsü bu satırları okuyanların



ve
dev gibi yollara azık bile olamaz
minnacık bir ay çöreği

ona nasıl kıyılır ki?
ona nasıl kıyılır

4)

Suskun Balıkçı dile geldi:

Ayrılıkta kavuşma ummaktasın genç adam. Ayrılıkta kavuşma beklemektesin. Oysa kavuşmalar bile ayrılıktır çoğu kez. Çoğu kavuşma ayrılıktan ibarettir.

Aşıksan boyun eğeceksin. Aşıksan yere göğe sığdıramayacaksın. Aşıksan herşeyin üstünde göreceksin onu. Göremiyorsan aşık değilsin.

Ben güzeller güzeli karıma aşkla bakamadım. Gururlu bir insandım. Gidişini dönüşünü gurur meselesi yaptım. Onunla bir daha hiç konuşmadım.

Bugün mezarının başında yaşıyorum. Ölüsünün dahi ayakucunda. Bugün yokluğuna dahi aşığım. Yokluğunda aşığım.

Aşık, gözünde perde varsa aşıktır. Gördüğü her yerde aşkı görüyorsa aşıktır. Eğer hakikati görüyorsan, eğer bir yanılsaman yoksa, eğer gördüğüne duyduğuna baktığına ettiğine kapanmıyorsan aşık değilsin.

O suya yırtıp attığın fotoğraf için bütün bu suları içip bitireceksin bir gün. Bu seni daha da susatacak. İçtikçe susuzluğun daha da artacak.

Yırtıp attığın bir suret. Aşksa sende genç adam. Aşk sende

Ben karım yaşarken hiç konuşmadım. Şimdiyse insanlıkla konuşmuyorum. artık içimden ne geçiyorsa, ne söylüyorsam kendi kendime, onunla sohbetten ibaret. Suskunluğum sohbetten ibaret. Artık ondaki güzeli buldum. Sonunda onu güzel buldum, onu olduğu gibi kabul ettim ve kendimi affettim.

Seni neden buralara getirdim? Belki çilemin bitmesine vesile olabilir diye, göremediğini de gör diye. Ben artık o kadar yoruldum ki, buralara yolda ölmek için geldim, bir aşığı yoluna bırakırken ölmeye geldim. Ama bu bendede o talih ne gezer! Ne gezer?

Sen başkalarını dinleyerek de öğrenebilen bir çocuksun, söylenmeyeni bile işitebiliyorsun ama senin kaderin yaşamak görmek dersini almak.

Yolun açık olsun. bir kere yola çıktın bir daha geri dönemeyeceksin. Dönmeye kalkarsan, hatta dönersen daha da uzaklaşmış olacaksın.

Bunları göze alabilecek kadar gözü kara, ama yarin dizi dibinde oturmayı dileyebilecek kadar da yufka yüreklisin, işin ne zor aşık, aşk ne zor iş, yolun açık olsun!

Yolun açık olsun!

Sur'un ışıkları, şafağın yakınlaşmasıyla taçlanıyor, suya vuruyor, ateş böcekleri telaşeyle geçişiyorlardı. Kıyıda ne işiniz var, neden dikkat çekiyorsunuz ateşböcekleri.

Ne güzel bir gecenin sabahı, boğucu bir sıcağın önü sıra gelen bir telaşe doğada. Tuz gözlerimi yaktı, burnumu ağzımı hissedemiyorum. Bir taşa oturup balık tutar gibi yapabileceğim bir yer kestirmeye çalışıyorum. Kumu yağmalanmış taşlı bir yere ayak bastığımda dizlerim titriyor, topuklarım kanıyordu. Aç ve susuzdum. Kalan sudan içmek istemedim. Suskun balıkçının daha bir de dönüşü var.

Bıcağıyla elindeki bir kesik ya da yaranın nasırlanmış izini kazımaya başladı. Bakamadım. Acı duymuyor gibiydi. Sayıklar gibi konuştuğuna göre anlattıklarından artık etkilenmiyordu. Bir itiraf, kendini gizlememe, yarasını açıp gösterme, bozgunlarını saklamama halindeydi sanki.

Yaşlı bedevi mırrasını doldurdu. Şükürler ederek, şükranlarını mırıldanarak yuttu. Yüzünü buruşturdu. Gözlerini kıstı. Balıkçının suskunluğunu bir nefeste verdi.

5)

Aşığın dünyası yok. Maşuğun bir sığınağı yok. Aşk neyleye?

Aşk için yola çıkacağına, kadehi atsaydın ya elinden. Dünyayı aşık etseydin. Dünyayı aşkla tanıştırsaydın.

Sırtını döndüğünde dalgalar alacak kumdan kaleyi, Ey Çocuk! Sadece kale kurmayı ve kaybetmeyi öğrenmektesin.

Senin gayretin, sevgilinin gayreti neye yeter? Dalgalar ve rüzgar, sahilde safaya çıkan çıplak ayaklar üzerinize titremedikten sonra.

Bekleyen bekler de, nerde beklemenin dünyası? Ki seni yola çıkarana mı dönmektesin? Dönüşün sebebine!

Sevgiliyi üzseydin, aşkın üzerine titreyen sen olsaydın, Ey Mecnun!

Duvara çarpsaydın tennurene dökülen şarabı. Dünyayı harap etseydin.

Tabip sendin, aşık sen oldun. Aşk derdiyle yanana kim sunar su?

Medet et ey tabip, yara sar, göz kulak ol, şişeyi gülün dibine dök, azar işit sevgiliden!

Nedir yoksa, bunu çaresi?

Eller arif değilken.

6)

Yaşlı bedevi ellerini dizlerine kenetlemiş oturan boynu öne eğik, bukleleri yüzünü kapatan şahısa daha alçakta oturmaya özen göstererek ve gözlerini yere sabitleyerek sordu: Şeytan bile aşık olsa, aşk ehlinden olur, şeytanlığından eser kalmaz deniyorken, neden insanlar aşık olduklarında insanlıktan, yoldan, çığırdan çıkıyorlar? Neden şeytanın yapabileceğini insandan bekleyemez hale geliyoruz?

Cevap vermek için doğruldu, alnı kırıştı, elleri parladı. Yüzüne baktım, suretindeki toztoprağı sildim attım aklımdan, kala kala ayışığı kaldı. Mercan dudaklı, sedef yanaklı, sürmeli, zeytin gözlü, kalem kaşlı, sırma saçlı, hissettiği derisinde dolaşan, şeffaf tenli, şeffaf ruhlu, mahcup gülücüklü bir kız. Bu güzelliğin o kadar insan tarafından farkedilmemesine şaşırdım.

Yaşlı Bedevî cevabı beklemeden kulak kabarttığı bir sese doğru sessizce kaydı gitti.

"Sevgili buraya gelirken benim bir yanımı da getirdi. Ondan ayrılış bir yanımı da götürdü. Bir yanım burada, kaldı bir yanım orada. Buradaki yanım yarin izinden gider. Öteki yanım yari ezer de geçer".

"Beni güzel buldunuz!" kıpırdayıp sönen bir ses tonuyla, ve bakışıyla yeri delerek. Rüzgarın getirdiği yasemin kokusu. Yıldız yağmuru. Yine uçuşan ateşböcekleri. Uzaktaki bir düğünden uğultular.

"Ama kimse farketmiyor sizi".

"Herkes sadece kendi sevgilisini görür". " Sizin sevdiğiniz yok mu?"

"Hayır" dedim "var". Ne diyebilirdim? "Onunla hiç konuşmadım" mı?

Yine gülümsedi. "Sevgililer aynıdır. Bende onu gördünüz."

"Sizdeki sevgiliyi gördüm, ama onu göremedim".

"Bende gördünüz. Aşık yarinden başkasını görmez"



Gece karanlık, adını bilmediğim böceklerin uğultusu, buğulu, rutubetli, boğucu bir hava. Bu rutubet nereden geliyor, bu yapış yapışlık vücudumuzun ermesinden mi oluşan bir hal, bilemiyorum.

Bir taşın üzerine oturan yabancı, çöle bizlerden de yabancı, şakaklarındaki saçları avuçlamış düşünüyor. Sokuldum. Daha alçak oturdum. Eteklerimi topladım.

"Kaçırıldığımda karımı terketmek üzereydim. Ve Sevgilimin karıştırdığı herşeye bulaşabilirdim . Ne bu memleket, ne de dünya, hiç bir şey umurumda değildi. Sadece o kadının, daha ben kaçırılır kaçırılmaz bir başka adamla kaybolan o kadının her günahına girmek, her girip çıktığı belayı paylaşmak için yanıp tutuşuyordum. O kadın için yanıp tutuşuyordum."

"Buradaki kadar hiç bir yerde itilip kapılmadım. Yemeklerimin içinde çırpınarak boğulan böcekler, sıcak, hücremde buharlaşan, genzime kaçan sidik. Serbest bırakıldığımda, kaçırılmamın nedenini nasılını, neden esaretten kovulduğumu hiç önemsemedim. Karım benden çoktan ayrılmıştı. Nasıl becerdi, üzerinde durmadım, itiraz da etmedim. Çocuklarım benim kabullenemeyeceğim insanlar olmaya yetiştirilmekteydi. İnsanlar ne çabuk değiştiriliyor oysa ben kendimi, evdeki kediyi, karımın en kurtulmak istediği halini bile bundan kat be kat uzun bir sürede değiştiremedim. Zerre kadar."

"Gidecek yerim yoktu, sokakta kalmıştım . Ne tazminat derdindeydim. Ne alabileceğim birikmiş paralar umurumdaydı. Hesap sormyı düşünebileceğim kimse de yoktu. Eşyalarımı geri almam, aramam için verdikleri gidiş dönüş bileti cebimdeydi".

"Çöl beni çekti çölün uğultusu. Çöldeki yalnızlık. Giderken küçük çocuklarca taşlandım. Su veren olmadı. İtildim kakıldım. Düştüğüm yerde taşlandığım oldu. Döndüğümde daha beteriyle , bir kayıtsızlıkla karşılaştım. Beni adeta görmüyorlardı. Yüzüm, duruşum farklılaşmıştı galiba. artık bir görünmez adamlık kazanmıştım, bir dokunmazlık. Kimse yüzüme gülümsemiyordu . Kimse nefretle bakmıyordu. Bu bana başta daha acı geldi. Şimdi bazan bunun tadını çıkarıyorum. Bu mecnunlar vadisine, bu unutulmuş yere uğrayacakların bulabilecekleri tek şey delilik, çılgınlık, aşk derdi, kaybolmuşluk, yolunu kaybetmişlik. Bela aramayan kim gelir?"

"Çölde ne buldum? Ne kendimi küçük buldum, ne de çölü büyük. Ne aşkımı buldum, ne de aşka kendimde bir düşmanlık. Sadece bu dünyanın çocuğu olduğumu buldum . Ve bu insanlara, bu kızdığım, dünyayı başlarına yıkmak istediğim insanlara tuhaf bir biçimde aidiyet duyduğumu ."

"Bütün dünyanın delileri buraya geliyorlar ve dünyanın en ulaşılmaz bilgeleri oluyorlar. Bunu yapan şey ne? "

"Ben burada yalnızlığıma kavuştum, ya da yalnızlığımı yendim. ne yaptığımı bilmiyorum, ama buradayım. Ne savaş beni ilgilendiriyor ne de barış".

Yaşlı bedevi dünyaları onararak bakan kıza bir kaç damla mırra sundu, uykusuz bırakmamak ve düşüncesinden alıkoymamak için. Geriye kalanı kendisi içti. Tekrar. Tekrar. Tekrar doldurdu. Doğrulurken ikrama teşekkür etti.

"Bizim yerimize içti, bizim kahvemizi içti" dedi Abdülcorç. "Adım Abdülcorç,
neden böyle oldum, neden Abdülcorc oldum bilemiyorum, insanlar bana Abdülcorç demekte.
Bu çölün yabancısıyım. Yabancının yerlisiyim. Bu çölün yabancı çocuğuyum."

Develeri kaşağılarken Marcelin son şarkısının melodisinden hiç bilmediğim bir makama geçki yapan, develeri rüyadan rüyaya sokan sultan heybetindeki seyisin, gönüllü hizmetkârın yanında yere çömeldim, benden daha yüksekte olmasından başka bir çare bırakmadım. "Adınızı bağışlar mısınız?"

"Cüneyd idi" dedi. Bağdat Bağdatken.

Beklemek

(BEKLEME'Yİ SORANLARA CEVABIMDIR)

Beklemek büyük iştir. Bizleri en beklenmeye layık zamanımızda bekleyen olmadı. Size beklemeyin diyemem. Bekleyin de.

Beklediğiniz kişinin insanlığından umut kestiyseniz beklemeyin. Beklenmeye layık davranmadığını düşünüyorsanız beklemeyin. Ama bunun için beklemeyi bırakanı görmedim.

Beklemeyen, kendisi için bırakır. Bekleyen biraz da kendi rüyasından uyanmama peşindedir.

Bekleyen beklenen, bekleneceği bekleyen, beklenmeyeceği bile bekleyen, kararını vermeyi bekleyen bir sabrın çocuklarıdır.

Sabır, dehşete kapılmamak, karıncalanmamak, acıdan kıvrandırmayan bir sükunet. Bunu verse verse bize bir hayat tarzı verir. O da yok. Bir insanın kendi kapasitesi, bilgeliği deneyimi ile kolay kolay aşılabilecek bir eşik değil, kolay bir eşik değil, üzerinde beklenilen eşik.

Düşünün. Beklemenizin nedenlerini düşünün. Br rüyayı bozmamak içinse, ama o rüya sizin hapihanenizse, yani siz orada yalnız bırakılmışsanız, bir düşünün. Ama, hapisanelerde sınanır insanlık, hapishanesinde yetişir bazan bilgelik, deneyim. Her esaret, esarete açılmaz. Her aldanma, aldatılma, kendini kandırma hayalperestlikle bitmez.

Sınayın kendinizi. Bırakamadığınız bir acıysa, salıvermeyin. Acıdan kurtulmak için, kendinizi ya da feda edilemeyecek bir insanı feda da etmeyin. Her acı geçer. Her gecenin bir sabahı var. Sabah gelmeyecek diye panikleyeni sabah yorgun, bitkin yakalar.

Beni bir bekleyen olsaydı, kulu kölesi olurdum. Olmadı. En beklenilecek zamanımızda. En insan halimizde. En az hilekâr, en kendini unutmuş halimizde. Kendini unutan yarini de unutur, evet. Kendini unutamayana da yar yakışmaz. Kendini işine gücüne, başkalarının derdine, hayata kaptıran insandan bir zarar gelmez. İşlerini çabuk bitirir, yapması gerekeni eli titremeden yapar. Yine yüzünü sevdiğine döner.

Ben, ne unutanlardandım, ne de hayata aldırmayanlardan. Kendime en saygı duyduğum anda sevdiklerimin gözünde yerle yeksan olmayı görürdüm. İnsanın sevdikleri ne ister? "İlle de sen!" der. Bunda ne sakınca var? Ama eli boş gidemezsin. Yolda tekeri kırılmış arabayı geçip gidemezsin. Yıkılmış her köprüyü uçarak aşamazsın.

Ulaşmanın da, varmanın da bir kendi mantığı, kendi akışı var.

Beklenmeyeceği beklenecekten ayırt etmek zor iş. Bekleme diyemem, beklenmemenin ne olduğunu biliyorum, en beklenecek halimde beklenilmeyenlerden oldum. En beklenilmeyecek halimde de bir bekleyenim olmuştur, yazıklar olsun bana! Kendinden gönüllü. Halden kopmuş. Yufka yürekli bir insan bazan.

Her acının bir sınırı var. Dayanılmayacak acı yok. Ama dayanmak için gerekçe de yok çoğu kez.

Karar sizin. Yiğitçe verin kararınızı. Kimsenin sizi kışkırtmasına, size ders vermesine, hayatı imkânsız göstermesine izin vermeyin.

Acıyı çekin, hayatı göğüsleyin, ya da kestirip atıp da yine acı çekin. Hepsi gelir, hepsi geçer. Sancısız insanlık hali yok!

Nasıl bir hayat istemektesiniz? Size düşen sorumluluklar neler? Siz neyi göze alabiliyorsunuz. Sevdiğiniz için nelere katlanabilirsiniz?

Katlanmak nedir? Sevmek nedir? Sevilecek insan nedir?

İnsanlar derin cevaplarla, doğru kararlarla eylememekteler. Sadece kolaylarına geleni yapmaktalar. Söyleneni. O an neye açık dururlarsa onu. Bazan en zoru kolaylarına geleni. En havalı olanı. En az dikkat cezbedeni.

Aşık ve maşuk aynı tepside sunuluyorsa o birliktir yollarını ayıran. Başkaları için bir tepsiye bindirilmişlerdir.

Ayrılık kavuşturken, birlikler ayırabilir. Hatta ayrılığın gayrılığın ta kendisidir birlikte olduğunu sanış.

Sizin beraber olmanız için, sizin için oluş da olması lazım o kendisi için oluşun. Kim kendisi, kim kendisini aşmış?

Gerçekten sevdiniz mi? Sevmek mi istediniz? Aşka aşk, aşka gölge getirmemek? Kendi hayatına gölge düşürmemek? Aşksız eylememek?

Sevileceği bulmak zordur.

Sevilmeyeceği sevmek hem en aşağılık iştir, hem de terbiyeden geçmiş, kendini bilen insanca yapılıyorsa, bir duvarları aşıştır.

Kendiniz karar verin. Bekleyenlerin olduğu bir dünya, beklenilebileceklerin olduğu bir dünya daha güzel. Ama, unutmuşu, bir hayaleti, bir intikamı, bir işgali bekleyen de vebal altındadır.

Bir ihaneti bekleyen vebal altındadır. Kuzuluk canavarlıktır, canavarlaştırmaktır an gelince.

Beklemek kutsal iştir. Sabır işçiliğidir. Kısmetini bilebilmektir. Hayatını karıştırmamaktır, genellikle.

Yoluna gitmek, işine gücüne dönmek de dünya görevlerindendir. Hayata hakkani bakmaktır.

Karar senin ey insan. Ben sadece avutabilirim. İç çekebilirim. Kaş çatabilirim. Mahfolabilrim, kızabilirim.

Beklenen ben olduğumda, yemyeşil bir dal kırılmış gibi gelirdi, çabalayan, didinen, çırpınan, özleyen bu adama. Anlayışla iç çektiğim de olmuştur, öyle gerekiyordur. Üstümü başımı paraladığım da. Sessiz, kimsesiz ya da insan içinde, rezil rüsva olmayla yıkanarak.

Ya beklenen sen olduğunda? Bir de oradan bak bakalım Ey İnsan.

Kolay gelsin, ama başına bu kadar sık gelmesin.

İnsanlar bu kadar ayrı düşmesinler. Bu dünya dünya olmasın gibi de bir şey oldu ya, neyse...

Çöle Kim Düşer?

Çöle rezil olmaktan artık korkmayan, insanların içinde yaralı bir köpek gibi kıvranabilen, bir manda gibi çamurda debelenebilen, itibarını ve yerini, önemini yere çakabilen insan çıkabilir.

Çöle çıkanın artık durabileceği bir yer yoktur. Oturabileceği. Yerleşebileceği. Üzerine devam edebileceği. Bütün kapılar, bütün sofralar açık da olsa.

Ağlayan bir köpek, debelenen bir köpek bana yolu gösterdi. Çocuktum. Peşinden gittim. Sessiz sakin şehrin dışına çıktı. Kendine hakim, derdine hakim, intibaına hakim. Şehirle dağların arasındaki çayırlara ulaşınca, ulumaya, kıvranmaya, inlemeye, debelenmeye, yerlerde sürünmeye, iç çekmeye başladı. Paralandı. Seyretmek daha da paralayıcı idi.

Geldi yanıma oturdu. Susuştuk.

Sonra, o önde ben arkada, yavaş yavaş şehre döndük.

Herkesin güvendiği, sakin, kendine hakim, sokağına hakim bir köpek.

Herkesin güvendiği bir çocuk.

Hiç bir şeye hakim değil.

Cumhuriyet

Harp yıllarında doğup büyümüş erkekler rollerini bilmezlerdi, gereğinden fazla serttiler. Kadınların arasında büyümüşlerdi.

Savaşın, çilenin, yokluğun, kıtlığın içinde.

Cunhuriyet savaş çocuklarının umuduydu, gözbebeğiydi.

İlelebet savaşsız, işgalsiz yaşama düşü kurmazlar, gelecek düşlerini, çocuklarının geleceklerini çileye dayanıklı yetiştirme üzerine kurarlardı.

İnşa, imar, yerleştirme, yarın gibi sorunları vardı.

Ülke ne kadar değişti. Yarınsız yaşayan bir gençlik, sınırlarımızdaki savaş, ama eskisi gibi tebaasına düşman bir aydın, aydını olmayan bir gelenekçi populizm, soğuk savaşın ihtiyaçlarına göre şeklillendirilmiş bir devlet aygıtı, yani başkalarının ihtiyacına göre, kendini dünya vatandaşı sanan, hiç bir eleştirelliği, uyanıklığı olmayan popüler kültür bağımlıları, sendikasızlık, zenginlikle onaylanan dindarlık, hoyratlık, komşusuzluk...

Umutlu olmamız için neyimiz var taşradan başka? Bu ülkeyi hep ayakta tutan, sömürgecilere kendini asla beğendiremeyen taşra. İncelikleri, mahcubiyeti, dayanışmayı, geleceğimizin olduğunu hesaba katabilen, her savaşta talan edilen bir taşra.

Kendi dilinde bile espiri yapamayan bir gençlik, özel üniversiteler, diyet saplantısı, anoreksi, cinselliği olmayan, cinselliğini bilmeyen ama vücutlarını çölgeçen hanına çeviren acılı bir gençlik, alkol komalarına sokulmak üzere olan bir üniversite, fonları öğrencilere tercih eden öğretim üyeleri, dayatmaları kuramsallaştıran tuzu kuru vakıf aydınları, dış politikada yer alan tarikatlar, kendi halkına, komşusuna acımayan, başkalarının rüyalarına aldırmayan bir maymun iştahlı açgözlülük, kaç kurtulculuk, yabancı damat gelin furyası, paragözlük, açgözlülük, had durak bilmezlik, aidiyeti tapu dairesinden geçiricilik.. Şiddetçi kanlı kinli gerilimci, hastalıklı bir estetiğe bağımlı, ama sokaktan korkan bir pısırıklık.

Ülkemiz işgal edilse, bayraklarla karşılayacak alçaklar az değil diye düşünürdüm. Yanılıyormuşum. Üşenirler. Fersizler. Uğraşmazlar. İnternetten izlerler. Birbirlerine dünyayı dar ederken farketmezler.

Dili, anlatacak derdi olan öğrenir. Ne konuşacağı, ne söyleyeceği olan, kilişelerle sömürgeleşmişliğin tescilini yapan, kes yapıştırıcılığı özgünlükten ayırd edemeyen, kendi düşünenle, ezberden konuşanı ayırd edemeyen, bütün akıl fikir testlerini en yüksek başarılarla geçen, ama, kıt zekalı sandıklarının çözebildiği sosyal sorunları çözemeyen kavrayamayan, farkedemeyen bir hafiflikle övünüyoruz.

Özel üniversite furyası, oniki eylülcülük, modern hayatımızı, yeme içme bilmez, insan içine çıkamaz, bakamaz, konuşamaz, anlayamaz, depressif bir gericilik kraterine döktü.

Halkına tiksinerek bakan, şarkılarını söyleyemeyen, sokaklarında dolaşamayan ürkek, titrek, oyunu kullanmayan, tavrını alamayan, ama banka hesaplarını idare edebilen bir sorumsuzlukla gurur duyuyor olmalıyız.

Bu gençlerin kabahati neydi?

Neden onları teslim ettik?

Neden onları sokağa, yurtdışına, büyük biraderlere, senden elektrikleniyorumlara, kaynanalara, yabancı gelin damatlara attık? Dayanışmanın, kardeşliğin yataktan geçmediğini, özgürlüğün fikir özgürlüğü, duruş özgürlüğü, tavır özgürlüğü, dayanışma özgürlüğü olduğunu öğretemedik?

Neden onları sanal hapisanelerine, önyargılarına, tabu ve korkularına teslim ettik?

Karanlıktan korkan ilkeller gibi, elektrik kesilince sosyal hayatı kalmayan gecekörlerine, yarasalara çevirdik?

Cumhuriyet adınaymışcasına, cumhuriyet içinmişcesine, sağı solu asıp keserek, ortalığı kırıp dökerek konuşan bir retorik, hakikate sırt dönen hamasiyat, liberal peygamberlik hepsi hepsi bu rezilliğin, bu esaretin, bu dökülmüşlüğün suç ortakları, gardiyanları!

Gündelik hayatımızı yerlerden kazımak, insanları karanlıklarından, esir edildikleri yakalandıkları ağlardan kurtarmak zorundayız. Komşuluğu, dayanışmayı, mahcubiyeti, ilgiyi, ihtimamı, sorun çözmeciliği akıllılık olarak görmeyi yeniden yerleştirmek zorundayız.

Alınteri, eşitlik, adalet, hukuk, özveri yeniden telaffuz edilmeli!

İşgal edilmişten beter durumdayız, bu sürüngen hayatı silkelemek zorundayız!

İnsanımızı ayağa kaldırmak durumundayız!

Bir gençliğimiz, bir yarınımız olmalı artık!

Blog'da Durum Vaziyetleri: Ekim 2007

Leyla ile Mecnun Temasına devam ediyoruz. Kimbilir belki de bir protesto metni olarak yazmaya başladığım Leyla ve Mecnun, aşk ehli ile buluşunca, aşıkların ve aşksızlığın müdahaleleriyle karşılaşınca ciddiye bindi. Konunun etrafında dolaştım, ama toparlayıcı bir metini yazmaya kalkışmadım. Belki de ne yapacağıma karar vermediğimden: Mesnevimsi bir şiirsellik mi, düzyazı mı, felsefi bir metin mi? Dünyalı aşk mı, dünyasız aşk mı, dünyada aşk mı?

Cinsellik yazmadan edebiyat, iç dünya yazılmaz fikrine katılmıyorum. Ancak çarpıtılmış, abartılarak küçümsenmiş, şiirini kaybetmiş, mecrasından çıkarılmış bir cinsellik de kendisi üzerine yazmamızı, tekrar rayına oturtmamızı bekler gibi. Neyi yapmamamın protesto, karşı duruş, eleştirel tavır olduğunu düşünsem, onu yapmamı gerektirecek bir dünya da yüzüme çarpıyor. Hayırlısı.

Leyla ile Mecnunda vurgum Leylada idi. Leylanın hakkını vermek. Yazdıkça, Mecnun üzerine titremeye başladım. Mecnunsuz Leyla leyla değil. Leylasız Mecnun? Daha da Mecnun:)

Çöl de konuşmaya başladı. Yusuf da, Haramiler de. Konunun etrafında dolaşıyor, etraftaki duyarlılık hallerini, duruşları da kurcalıyorum.

Siyaset yazarken bile aşk temasını bırakmıyorum. Konuya yoğunlaşmamı terketme niyetinde değilim. Kısa bir zamanda oturup yazabilme imkânım yok, maddi şartlarımı takip etmek zorundayım. Bir sene, dayanabilirsem bir kaç sene her şeye aşkla, aşkın her nüansıyla bakmama katlanmak zorundasın ey okur!

Konuyu tassavvufun alanına çekmek istedim. Ama dünyadaki aşksızlık, cinselliğin bir afyon haline gelmesi, internetin global bir genelevine dönüşmesi, açık diskurun, eleştirel alışverişin yerle yeksan edilmesi, sanal sosyalizasyonla edinilmiş kişilik bozuklukları ve "saplantısallık", aşkın istila eylemi, karşı tarafın kafeslenmesi, yakalanması eylemine dönüşmesi, maşukun bir dünyası projesi, hayatı olduğunun unutulduğu bir asosyal paradigma, özverinin başkalarını yıkan bir kendini yıkış bencilliğiyle değiştokuşu aşkı "dünyadan" koparmamamı, en soyutlanabilir halinde ele alamamamı da getiririyor.

...

Beni maille izleyen arkadaşlar, ciddiye aldıkları bir metinle karşılaştıklarında, tekrar okumayı düşündüklerinde, ana sayfadan okusunlar. Metinler olabildiğince düzeltilmekte, gözden geçirilmekte. Kendilerine ulaşan, metinlerin ilk halleridir. Kimlerin okuduğunu bilmem, yazarken olası sorularını da hesaba katabilmeme yol açıyor bazan. Abone olanlar, kendilerine cevap gelince litfen onaylasınlar, bazıları aktive edilmiş durumda değil.

...

Elimde beklettiğim bir başka ciddi aşk metni de "Seni seviyorum". Onda da Ferhatla şirin temasına bazı dokunmalar var. Daha çok mekansal, kavramsal. Leyla ile Mecnunla entegrasyonu üzerinde düşündüm. Ancak Leyla daha ciddi bir doğu teması olarak, yine onun üslubuyla gelişiyor. Leyla ile Mecnunda, henüz bir bakışı, bazı bakışları çalışıyorum. "Seni seviyorum"da anlatı daha önemli olacak gibi. "Seni seviyorum" da aşk geleneğimize bir selam gönderme. Aşkın hikmetini kurcalamadan çok, onunla yaşamayı bulma, arama, yaşama da diyemiyorum. Neyin ne olacağına metinlerin zamanı, okuyucusu karar versin. Ben sadece öğrenmeye, avunmaya, avutmaya, hayatı göğüslemeye çalışan bir insanım, hayatı ne kadar yaşanılır hale getirebilirim, bilemiyorum. Ama ilginç olma, çarpıcı olma derdim yok. Sanatı egzantrik bir saldırganlık olarak görmüyorum. Ama aşktan kıvrandırabilirim, kıvranabilirim seve seve. Acıdan da. Anlamanın sarsıcılığyla da. Anlayışı kıtlıkla da.

...

Anlamak, başkasına duyarlılıkla bakmak, başkalarından daha iyi hayat sahibi olmamızı getirmiyor, herkesin dertleriyle ve dertlerinden muzdaribiz. Benim gibileri de anlayışsızlıkla, hoyratlıkla, kabalıkla suçlayacak birileri her daim çıkar.

Benim çabamı, bir insan olma, dersini alma, ama olabiliyorsa, olabildiği kadar da insanı yazma olarak görebilirsiniz.

Hepimiz haksızlığa uğruyoruz, hepimiz, haksızlık yapıyoruz. Ben hesabı verilmemiş bir heybem olsun istemiyorum.

Yazmam, bir kendini düzeltmeye açıştır, benim açımdan. İnsanlığını paylaşmaktır. Daha başka olabilirdileri kendi oluşsal zamansallıklarına taşımaktır.

...

Benden bir süre daha aşk duyacaksınız. Katlanmaya çalışın. Metinleri tamamlandığımda kurusesimle de tanışacaksınız belki kimbilir?
....

Bu arada mümkün olabildiğince yorumbilgisi tartışmaya çalışacağım. İlerde konuyla ilgili ayrı bir site açabilirim. Leyla Mecnun teması da ayrı bir siteye ya da günlüğe taşınabilir. Şmdilik böyle devam edeceğiz.
...

Okur sayısı vesaire?

Kendilerine hitap ettiklerim inatla okumadılar. Bunun bir yoketme eğilimi olduğunu söyledim, geçtim. Kompleksiz, kontrol edemediğini kendinden saymama derdi olmayan, dünyayı kendi ihtiyaçlarına tabi kılmaya çalışmayan bir okur zamanla ortaya çıkacaktır. En az okunan site değil burası. Okuması gerekenlerce ise okunmuyor. Kendilerine emek verdiklerimizce. Ne yapmaya çalıştığımızı bilenlerce.

Siteyi oturtmadan, yelpazeyi tasnif etmeden fazla linkleme, bağlama da yapmıyorum. Okunmayı artırıcı bir harekette bulunmuyorum. İhtiyacı olanın, derinlemesine ve müdahalesiz okuyanın, kontrol etme hissine kapılmadan yaklaşanın yanında yazmayı tercih ediyorum. Derimiz yok, çıplakları giyindirdik, bir üzerine düşünme, şekillendirmeyi, daha sakin bir ortamda yapmak dileğimdir.

...

Gündelik hayatın buluşma, konuşma, alâka kurma terimlerini sanallaştıran/sömürgeleştirenlerin zombileştiklerini, özel hayatlarını, yatak oda ve oturma odalarının "özel"liğini kontrol edilemez bir "ağ"ın denetimize bıraktıklarını gözlemliyorum. Sokağa bekçisiz çıkamayanlar, bir dehşetin ağını, yastıklarına kadar yaklaştırıyorlar, kimi 24 saat, haftada yedi gün. İçeriklerini bilmedikleri yüklemeler, gönderiler, denetim kanallarının delikli peynirinden, özel hayatlarını geçiriyor, kontrol edilmemiş bir masum bırakmadan siyasi gericiliğin ilerici ve renkli söylemli ağını hayata yayıyorlar.

Ben o yüzden, bir ağa dönüşmemiş, interaktivitesi hala insanlararasılığın eylemi olan bir biçimde kulanmaya çalışıyorum interneti.

Yorumları açmamam, gerici baskı guruplarını işlevsiz bırakma, impulsiv fetihçiliği ve fetişizmi de uzak tutma çabasından. Bırakalım insanlar birbirine mahcup selam vermeye devam etsinler, en azından bizim dünyamızda, sokakta yolumuzu kessinler.

(Bu satırları yazdıktan sonra tesadüfen, sokakta yolumuz kesildi de. Sanal yol kesmeden hoş değildi, ama en azından bir risk almaları söz konusuydu:) Karşılarındakinin bu durumdan hoşlanmadığını, kendilerinin de dokunulmaz olmadıklarını görmüş oluyorlar biraz. Tabii ki en iyisi, kimsenin kimsenin yolunu kesmemesi:) Düzeltirim:))

Yiğit durmak zorundayız, karışıcılığı karıştırmamak durumundayız, denetimi evimize kadar sokmamak durumundayız, dünyayı bir gözetlemevi haline getirmemeliyiz.

Hayatımız internet değildir, internette değildir. Sanal hiç bir topluluğun vatandaşı değiliz. sokaktan korkuyor, karanlıktan, kontrolden, manipulasyondan, yol kesicilikten, sapıklaştırılmış insanlararasılıktan korkmuyorsak, dünya ayaklarımızın altından çekilmiş demektir.

....

Bir hayat tarzı saldırganca satılıyor sunuluyor. Burası, bir susturulanın sesini arama tepesidir. Ne bir kendini pazarlama, ne et arama, et sunma, ne de imaj yaratma yeridir. Günlük hayatta neysek, ne konuşuyorsak, nerelerde dolaşıyorsak burada da daha da ölçülü olarak benzerini yapıyoruz.

İnternetin imkanlarının ne hayranı ne de esiriyim. Bir imkan var, onu iyiye kullanmaya çalışıyorum. Aslolan hayattır. Hayatta karşılaşmak, hayatta tanımaktır. Hayatta selamlamaktır.

Hayatta herşeye mesafe koyarken, başucumuzda binbir karanlık insanla online bir bilgisayarla uyumak, dünyamızı teslim etmek, entegritemizi teslim etmek, cesur yeni dünyaya açılmaktır.

Bu blog ben değilim. Kendimi ifade etmeyi bir biçimiyle denediğim bir yerdir. Okunup geçilmem daha sağlıklıdır.

Ne yapmam, nasıl yazmam, neleri yazmam gerektiğini biraz da hayat gösterecektir. Bu sadece bir denemedir. Bir varlık yokluk ilanıdır. Tanıyanlar yok saymıştır. Tanıyacakları, insana tanıkları buluruz, onlara ulaşırız.

Ve sadece işimize bakarız, borcumuza, harcımıza, üzerimize düşene.

Aşk ü Niyaz Ederiz, efendim.

Şimdi Direnme Zamanı!

Ne bir öğrencim var, ne de ders verebileceğim bir kürsüm.

Ne yazılarımı yayınlamak isteyen bir dergi, ne de kitaplarımı satmaya kalkışmış bir kitabevi gördüm.

Ne bir yayıncım oldu, lekesiz bir hayata aldıran, ne de bir dağıtanım.

Okunmayan yazılar, bitmeyen kitaplar, anlayanlarınca görmemezlikten gelinen, yok saydırılan bir fikir dünyası, çalışmakla geçirilmiş bir ömür, benden arta kalacak olan.

Evimden kovuldum, sokağımda kurşunlandım, kaçırıldım, defalarca havaya uçuruldum, koruduklarımca aşağılandım, haklarını savuduklarımca hukuksuz bırakıldım. En iyilerimizi ne kadar erken kaybettik, çocuklar gibi şenken, insaniyete ne kadar inanırken. İnsaniyet kendisini gösterdiğinde inanılmayacak bir şey değil zaten, şimdilerde bu nasıl anlatılabilir? O kadar gönüllülük, o kadar başkalarına aşk! O kadar büyük bir dayanışma!

Bir doktora tezi bile sunabilecek bir üniversite bulamadım, sonunda, sıradan bir okumuşluğun temsilcisi olmadığım halde.

Bilgeliği hayatta bulurken, aklım akademide kaldı. Bilgeliği bırakıp bilgiye koşturmaya çalıştım hep, hayatım izin vermedi.

Her akademiye dönüşümde ya arabam yolda bozuldu, ya başıma bir iş geldi, ya da önümün açılmasından korkan bir sevdiğim, beni elinden kaçıracağını sanan bir sevenim önüme çıktı.

Bir kaderim var "işte!" diyebileceklerden oldum hep. Kadercileri yerdiğim halde, kaderliliği, bir kaderinin olmasını anlamaktan başka çarem kalmadıktan sonradır ki, hayata teslim de oldum.

Teslimiyetin nerede teslimiyetçilik olmadığını sınamadan da olmuyor. Sınıyor, düşüyorsun. Yorulmamak lazım.

Zamanım kalmadığı düşüncesiyle, bilgeliğin ahlâkını , irfanını aramayanlara aktarma aceleciliğinde bulunduğum ve çarçur ettirdiğim birikim, binlerce yılın vebal ve sorumluluk dağarcığıydı.

Hep yarına ertelemelere "peki ya şimdi olmazsa ne zaman?" dedik. Bu bizim sorumuz olamadı. Ödünç aldık, onun da adabını anlamayarak, bugüne takıldık. Ertelemişlik, bir yarın talanıyla yer değiştirdi. Sonrasına karşı sorumsuzluk.

Evet, gelecek için, yarını düşünerek yaşamakta bir mahzur yok. Ortada bir mahsur da yok.

Aydın olmak, terbiye, işçilik, emek, alınteri, sadakat işi. Düşmanının bile insan yanına sadakat!

Dostunu eleştirmemişlik sorumsuzluğuyla yaşamamak, aydın olmak.

Bir satırım bile yayınlanmadan, bir kere bile layıkıyla okunmadan gidebilirim. Bu artık beni ürkütmüyor. Ne öğrencilerimin şan şöhret, haz, gezme tozma, sefa saplantılarını anlamamazlıktan geldim, ne de emeğime yandım. Acı çektiğim oldu ama, "ya yeni birisini yetiştiremezsem?" diye.

Asıl olan, ders vermek değilmiş. Dersini almadan gitmemekmiş. Kendini yetiştirmekmiş. Kendine ara vermemekmiş.

Eserlerim biter ya da bitmez. Türklerin son filozofu, doğunun son mütevazı aşığı olamadan, yayınlayamadan, konuşamadan boğulmak, susturulmak, ortadan kaldırılmak, diri diri gömülmek beni korkutmuyor.

Bir arif, iyi bir aile babası, iyi bir dost, iyi bir insan olduğumu bir gün hissedebildiğimde bütün acılara değer.

Diri diri gömülmek? Sizi en iyi anlayanların suskunluğuna gömülmek ilk başlarda büyük bir felâket. Ne büyük acı. Başkalarına söyleyecek sözünüzün olmasına gösterilen düşmanlık. Arka bahçeye kapatımış bir çınar olarak bırakılmak, gölgeye ihtiyacı olmayan bir arka bahçede, tavukların, rutubetin ve duvarların serinliğinde mahsur kalmak.

Kurutmayan, çürütmeyen ayakta tutar. Arka bahçede sessiz izlemeyi öğrendik. Tavuklara yuva olduk, yumurtalarını, kavga kıyametlerini izledik. Çocuklarımızdan oldular, evin halkından. Gölgeyi gölgeleyen gölgemizde çalımlandı horozlar.

Ufka bakıyorum ve şunu düşünüyorum: Ne kadar az kaldık. Aydın yok. Rüya bitti. Kaçan kuruluyor. Üniversiteler talanda. Basın mütarekeyi aratıyor. Halka dost olan halkın olan her şeye düşman. Halkını ihaleye çıkarmış olansa halkın sözcüsü bazan.

Ramazanda sarhoşları korurdum, çay veren kahvelerin bahçesine otururdum, isteyen istediği gibi yaşasın diye. Ramazan gecelerinde ayaklarıma kusan çocuklarımıza baktığımda canım yanıyor. Sitelerinde inceliklerimize küfredenlere. Davulcuları kurşunlayanlara.

Dergilerimiz bir kendimiz olmayışın, tartışmayışın ukalalığında. Özel sayı dergileri. "Tartışmaya, aydına kapalıyız!". Doğumuz esir, doğunun avukatlığını eski bir sömürge mümessiline vermişiz.

Bayram sabahlarımız yok, taşra dışında, ki o da bitirilecek bir rüya. Şehirlere kovalanacak.

Marksistlerimiz evrenselliği herkes içinlikle yuğururdu, dar ve sığ bir projenin bekçiliğine soyundular artık, o coşkulu dayanışmayı kuma gömüp.

Ülke sevgisiyle de bu ülkenin temelleri baltalandı. Farklılığın harcı kazındı. Birliğimizin varlıksal temeli, kavranmışlığı, temellenmişliği soğuk savaşa kurban edildi. Başkalarının sanal savaşlarına. Bir proje olarak ülkemiz, soğuk savaş kıtasına yerleştirildi.

Din nakle, dayatmaya, huzursuzluğa dönüştü.

İnsanlığın ya da kendimizin güvenliğini sağlayamaz olduk. Başkalarının bekçisiyiz. Sıçrama tahtasızyız. Kemik bekleyeniyiz. Kuyruk sallayanıyız. Azar işiteniyiz. Mazlum halkların yanında olamayacak, onları savunamayacak kadar sevimsiz, bencil ve içe kapalıyız. Korkağız! İpe çekilirken taburelerini tekmeleyen, celladı katil edemeyen arkadaşlarımıza layık olamadık.

Öylesine aşağılık bir durumdayız ki, bağımsız aydnımız, şu ya da bu ülkenin itip kakmalarına teslim ediliyor. Yabancı üniversiteye kapılanamayana bizde de yer yok. Zorla gönderiyoruz gençlerimizi, iteleyerek. Kuşa benzetilmeyeni, biz de benzetemezsek, dokuz köyden kovuyoruz. Aydınımıza sahip çıkamıyoruz! Varlığına tanık olamıyoruz!

Komşularımıza düşmanlık, insanlığa kin beslemek değil, bütün ufuklara açılan bir ufku sunabilmek olmalıydı işimiz.

"Kaç kurtul"cularımız başkalarına benzeme derdinde. Oysa, bütün ufuklara açılan ufuk bu ülkenin bin yıllık gündemiydi. Ne korkunç bir aşağılık duygusu, ne korkunç bir kendini anlayamazlık, ne zalim bir kendini redcilik! Müstemleke aydını budur! Gungadinlik budur! Yalaklık, salaklık budur!

Başkalarının lokalliğini, dar ufkunu, sınırlı bakışlarını medeniyet sanıyoruz, kendi geniş hülyamızı onlar için bir kenara atıveriyoruz, evrensel dayanışma, kardeşlik ezberi adına.

Bıraktığımız kardeşliğin, açıklığın, hakikatliliğin kültürü. Yamandığımızsa bize atfedilen bir iftiranın, fetih ve talancılığın, acımasızlığın, kendini başkasını yerine koyamayışlığın, sığlığın, ihtimamsızlığın, açlığın, bugüncülüğün, yarınsızlığın kültürü.

Ganj kıyılarında dolaşsak ne yazar, Mesneviyi kapatarak, düzelteni, itirazı, eleştirel duruşumuzu çiğneyerek. Sömürgeciliğin, önyargısız öğrencileri olarak?

"Güzel bir şeyin bize uğrayacağından nasıl emin olabiliriz? O bize de uğrar mı nasıl bileceğiz?Neden bekleyelim?" yazmış bana on yıl önce soru soran bir genç insan. "Beklememek daha mı acısızdı?" diye sormak isterdim. Ona "yarın varmış gibi yaşayın" demiştim, şakayla.

Ben yarın yokmuş gibi yaşadım belki de hep. Ordan oraya savrularak. Benim sarıldığım, ya da bana sarılıp da gelen "dün" idi. Dünün sorumluluğu. Dünün taşyıcılığı. Dünün eleştirisi. Yarınım elimden alınmıştı.

Bugün, "dün"ümün olmasıyla "gün"e, olana, statükoya esir olmadığımı görüyorum.

Bir "yarın" var. Dünya da soğuyabilir. Olacak olmayabilir. Olacağı zaten kim bilebilir?

Bir bakışı, hayatı, tavrı ayakta tutuşumuz eserimiz olacakmış, bilmiyordum, dünyayı aydınlatacak, insanlığı uyandıracak fikirler peşindeyken.

Belki bir eserimiz bile olmayacak. Ama bizim bakışlarımızla bakanlar da olacak yarın.

Talanın, yalanın, dolanın değil, aşkın, saygının, alınterinin, kardeşliğin dünyası serpilecek dünya değiştirmelere, kendinden kaçmalara, kendini terketmelere, mutluluğu sorumsuzlaştırmalara, tad ve zevki cinselleştirmelere, estetiği dahiliğin alanına çekmelere karşı koymamızla.

Artık Kunta Kintenin ya da Kazaz Hanımefendinin aşkına gözyaşı dökmüyorum. Zincirinlerde gözüm. Ve kendi zincirlerimde.

Gizli gündemi olanları, kültürümüze savaş açanları, kibar, gülümseyen ve yanımıza büyüklerimizin sözlerini esir alarak sokulan, dinlemeyen, anlamayan kapkaççıları soframa oturtmuyorum. Ama onlara günlük hayatın El Guraybını da layık görmüyorum. Onlarla kaynaştırabileceğimiz bir ufuk, paylaşacağımız bir eleştirel diskur yok. Kapacaklarını kaparlar ve dostluk kapısını yakarak cehennemlerini yakıcı tutarlar.

Dostluğun kendimi terketmemle mümkün kılınacağını düşünmüyorum. Ben zaten bütün geleneklere açığım. Ona diyorum ki, değişecek olan sensin, dünyanın bir bahçe olması, benim kendimden vazgeçmemle olmayacak. Kendi adımlarınızı atın! Değişin! Buyrun, bize masal anlatmayın! Sunduğunuz doğu, sunduğunuz batı ilkel, sürüngen, temelsiz.

Bütün memleketi yurdışına göndersek, alemi bize davet etsek, başka geleneklerin terbiyesiyle yetişsek, yetiştirsek de, kendimiz olmaktan kaçış kurtuluş yok.

Biz biz olmak, sorunluluğumuzu üstlenmek, kardeşliği bir manken hanımefendinin kurduğu köprü olarak düşünmemek, haklılık ve haksızlıklarımızı görerek, kendimizi de bir hukukla sınayarak, başkalarına haksızlık yapmamanın hukukunu farkederek, ama başkalarına tabi olarak kurtulmayacağımızı da bilerek yaşamak durumundayız.

Gündelik hayat birey ömründe bir kaç talan kaldırır. İnsanlığa miras bir kültürü, bir açıklığın kardeşliğin kültürünü ayaklar altına atmak, talan etmekse bizi geleneksiz bırakır. Gelenek, binlerce yılın bize önerileridir de. Geleneği taşımak, aktarmak, gelenekçilik, kültürel muhafazakarlık, gericilik vesaire işi değildir, hayat tazlarının mühendislik işi olmadığını bilmek görmektir. Özel hayatın bir kültür olduğunu bilmektir!

Bir eser bırakmayacağım belki. Ama bu kültüre ait olarak, bu insanların arasında, bu kültürden başkalarına bir kötülük gelmesine mani olarak, onu sahiplenerek, onu kucaklayarak, onu eleştirerek yaşayacağım.

Medeniyetimiz, özendiğimiz medeniyetlerden çok daha köklü, çok daha geçişli. Bize sömürge valisi gibi bakan, bizi kendisine uydurmaya çalışan, insanlığı bir yalana davet ediyordur.

Bize gereken eleştiridir. Bize gereken özentisizliktir. Günü kurtarmaktan yorulup, başkalarını, devamımızı, sorumluluklarımızı, yarına yüklediklerimizi de görebilmektir.

Can evimizi talana açtığımızda, insanlığımızı talan ettirelim. İnsanlığa gücümüz kalmadığında, varlığımızı talan ettiririz.

Evet, ağır bir biçimde karşı çıkmıştım, bir tartışmada, ama biraz hataliyim da belki, öyleyse, kendimi düzeltiyorum: Dostun kimse, sen de o'sun! Onlardansın!

Mesafe, bir kurtuluştur bazan! Kardeşliği de kurtaran!

Kardeşlik kurulmadan, ufuklar kaynaşmadan ne dosluk olur, ne de insaniyete bir bırakılan!

Şimdi direnme vaktidir. Kendimiz olma vaktidir. Kendimizi hatırlamak, eleştirmek, ufka açılmak vaktidir.

Şimdi teslimiyetçiliği, bireyciliği, kaç kurtulculuğu bırakma zamanıdır! Geleceğe bir hayat tarzı, bir kültür, düşünce, gelenek, incelik bırakmak zorundayız.

Kaç kişi kaldık ey insan! Kaç kişi kaldık!

Öğrencimiz, takipçimiz, devamımız, öncemiz, sonramız varsın olmasın:

Direnen halk, direnen insan, hakikatli insan yenilmez!

Şimdi direnme, teslim olmama, yağmacılara ve yalaklara karşı bir hayat tarzı sunma zamanıdır!

Çöl

Ah min'el aşk ve min'el guaraib:
Başımıza aşktan ve gariplikten geldi ne geldiyse
(Kendi "çevirim")



-Enis Diker'e-


Çöl açıkta kalıştır. Açıkta duruştur. Dünyayı yol ediştir.

Çöl savunmasız kalıştır, ter döken, yürüyen, emekleyen sığınıştır.

Çöl gece ve gündüzü yaşayıştır. Açıkta yaşayıştır.

Çöl vahadır. Vahada kalmayıştır.

Çöl bastığın yerle dostluktur, bastığın yerce yakılmaktır, kendi haline bırakılmaktır, kendi haline itilmektir.

Çöl verimsizliğe, kuraklığa, kavuruculuğa en yumuşak halinle çıkışın alanıdır.

Çöl leylayla karşılaştıktan sonrasıdır. Kurumaya, kurutulmaya, solmaya nefes veriştir, can veriştir, dikeni ayakta tutuştur.

Çöl yanılsama, serap, yol şaşırtan alemde yolunu kaybetmekten korkmayanın çıkışıdır. Nereye gitse, gideceği yere varır. Nereye varsa bir kaybolmuştur.

Çöl aşktan kavrulmuşluğun bahçesidir.

Çöl, leylanın varım dedikten sonra kaybolması, kaybedilmesi, ulaşılamaz olması, derdini, mecnunu unutmasıdır.

Çöl Leylanın gözyaşlarını akıtmadığı yerdir. Leyla bir orada yoktur. Her yerde Leyla görünürken. Her yol Leyladan gelir, Leylaya giderken.

Çöl Leylanın da Mecnunun da, dünyanın da kaybolduğu yerdir.

Çöl sırtlanların bile dizlerini titreten yerdir.

Çöl yere sererek, terleterek, kavurarak ayakta tutar.

Çöle sığınamazsın, kavuşamazsın, kaçamazsın. Dolaşırsın, ayakların birbirine dolaşır. Bulunamayacağı, kendini bulursun, kendinlikten koparken.

Çöl yalnızlığın unutulduğu bir yalnızlığa açılır. Susmakla konuşmak manalarını yitirir.

Çölde selamlaşma yoktur. Temkin yoksa da her daim, kenardan geçme, yoluna gitme vardır.

Çölde yol sorma, sohbet, yol kaybetmeyi göze alabildiğince olur.

Çölün çocuklarıdır ceylanlar, tilkiler, aslanlar, ve türlü alıcı kuşlar, fareler, karınca ve böcekler. Çölün dalgın çocukları. Çölü de aşk kavurmuştur. Savrulur ve soframıza gelir.

Çölün çölü de yaralı insandır. İncinmiş bir aşık, çölü de unufak eder.

Çölden çıkış yoktur. Aşktan çıkış yoktur. Kaybolmamış olan ne anlar?

Çöl mecnunun evi sığınağıdır, yolu Leyladan kaçışsa. Aşığın kadehini yere çarpmış bir Leyla, Mecnunun yolunu kesmiş bir Leyla, Mecnuna ilenen bir Leyla, Mecnunu asla dinlememiş, bildiğini okumuş bir Leyla bir başlangıç bile değildir. Leyla, o halde Mecnunun tecahülü arifanesindedir. Yolundan da özür diler bir kendisine seraba.

Çöle yüzünü çeviren Leyla, alıkoymayandır, gönül koymayandır, Aşığı dinlemiş olandır, derdini anlatmış olandır. Buna söz bile gerekmez. Aşık Maşukun yolunu kesmez. Maşuk da aşığın. Leyla Mecnununu yola düşürebilir. Mecnun Leylasını yolda bile düşüremez. Leylanın çırpınmalarına karşılık Mecnuna nazı geçer. Aşığın kime nazı geçer. Aşığı kim dinler?

Çöl aşığın oluş evidir. Açıkta, açıklıkta, tecrübesini buluşta olur ve ölür. Güneşten tüm zamanlar için korunamayacağını bilerek. Zamanı bilerek. Zamanını bilerek.

Çöl zamanın çocuğuna bir beşiktir. Anlama çölde mayalanır. Anlamanın ve aşkın sahibi olunmayacağı çölde uyanır.



Niyaz-ı Aşk Ederiz, Efendim.






(bitmedi, düzeltilmedi)
Hat: E. Dikerin Sitesinden alındı

Fuzulîyi Gücendirmeden

Aşığın dünyası yok. Maşuğun bir sığınağı yok. Aşk neyleye?

Aşk için yola çıkacağına, kadehi atsaydın ya elinden. Dünyayı aşık etseydin. Dünyayı aşkla tanıştırsaydın.

Sırtını döndüğünde dalgalar alacak kumdan kaleyi, Ey Çocuk! Sadece kale kurmayı ve kaybetmeyi öğrenmektesin.

Senin gayretin, sevgilinin gayreti neye yeter? Dalgalar ve rüzgar, sahilde safaya çıkan çıplak ayaklar üzerinize titremedikten sonra.

Bekleyen bekler de, nerde beklemenin dünyası? Ki seni yola çıkarana mı dönmektesin? Dönüşün sebebine!

Sevgiliyi üzseydin, aşkın üzerine titreyen sen olsaydın, Ey Mecnun!

Duvara çarpsaydın tennurene dökülen şarabı. Dünyayı harap etseydin.

Tabip sendin, aşık sen oldun. Aşk derdiyle yanana kim sunar su?

Medet et ey tabip, yara sar, göz kulak ol, şişeyi gülün dibine dök, azar işit sevgiliden!

Nedir yoksa, bunu çaresi?

Eller arif değilken.

Son Savaş Tartışmalarına Karışmak Gibi Olmasın Ama

Önce Kaybettiklerimiz için: İnna lillah ve inna ileyhi raciun.

Bir savaş davetiydi o saldırı. Ve davet kabul edildi.

Davet kimden geliyor, bilmeyelim.

Davet kabul edildikten sonrasına bakalım.

Sık sorulan sorular için bir kolay klavuz sunalım.

Türk Ordusu Irağa girerse ne olur?

Dar bir bölgeye girer. Lokal bir alanda kalır. Zorlamaz ve fazla zorlanmaz. Hem püskürtülmeyi kabullenmeyeceğinden karşı koyanların kayıpları artar, hem de savaşın nedenleri ve gerekçeleri daha fazlasını gerektirmez.

Savaştan kim kârlı çıkar?
Savaşı kim finanse edecekse o savaşın patronudur. Eğer sınırlı sorumlu, kontrollü bir savaşsa, finansmanı yerliyse, bütçeyi delmiyorsa, bütçeye yamalık gerektirmiyorsa olaya lokal bir savaş olarak bakabiliriz. Yerel hesaplarla, bütçeyle ve insiyatifle yapılmış gözüyle bakabiliriz.

Savaşı önümüze koyan müttefiklerimiz mi?
Savaşla borsa çökmezse, evet! Ancak lokal, sınırlı bir savaş bunu gerektirmez. Bir genel yayın yönetmeni hararetle savaşı destekliyorsa, bu müttefiklerimizin rolünü de teyid edebilir birileri açısından. Ben, onun desteklediği savaşın meşru gerekçelerinin kalmayacağını, savaş karşıtı eylem yaptığını düşünüyorum:)

Peki Ordu kuzey Irak'a girdi ve bir süreliğine de olsa yerleşti. Bu küçük bir hamle midir?
Hayır! Küçük bir olay değildir. Bu olay bazı beklenti ve yönlendirmelerle de değerlendirildiğinde bundan sonra bölgede ne olabileceğini de az çok aydınlatmaktadır.

Bizi Irakta isteyenler kimlerdir?
Denge sağlayacağımızı düşünen, korunma isteyen bir azınlık henüz temkinlidir. Bizi Irakta isteyen iki kutup vardır. Birincisi, İrana olası bir saldırıda Türkiyeye Kuzey Irakta pozisyon aldırmak isteyen kesimler. Bu kesim iranın bir karşı hamlesini sınırlandırmayı ummaktadırlar. Irak koalisyonunda yer alan ve Irağa girmemize en çok karşı çıkan kesimlerde dahi bir kanal açma düşüncesi belirmiş olmalıdır. Kavga gürültüye bakmayalım. Buna dikkat edelim. İkincisi İrana bir müdahaleyi daraltmak, sınırlandırmak gerektiğini düşünenler. Bunlarde müttefiklere karşı bazı kuşku ve kaygılar var demektir. Pozisyon almaları, düşük olasılıklılıkta alternatif düşünmeleri, hedef serinletmeleri gerekmektedir.

Geri çıkma durumu var mıdır?
Evet, ama alakamız sıklaşacaktır.

Kim gerilecektir?
Bence ıraklı kürtlerden çok, oluşturduğu güvenlik kuşağını deldiğimizi düşünenler olursa ipi gereceklerdir. Gerilen ip savaşın olmadığı dünyada hissettirilecektir.

Bağımsız karar alabilecek durumda mıyız? Ne yaptığımızı biliyor muyuz?
Hayır! Ancak, bağımsız kararlar almak isteyen, kendi politikaları için alan açmaya çalışan kesimlerimiz vardır. Bunun dışında kalanlar ciddi sözleşmeler, anlaşmalar, verilmiş sözler, alınmış sözlerle hareket etmektedirler. Anlaşmaya saygı olumludur, ama anlaşma meşru, hukuksal anlamda geçerli, topluma toplama patron tayin etmeyen bir özellik göstermekteyse. Mevcut anlaşmalarımızın çoğu sakandal yaratacak zaaflarla, eğilme ve bükülmelerle yapılmıştır. Çoğunu reddediyoruz! Halktan onay alınmamıştır! Vicdana sunulmamıştır! En radikal gerekçeleri kullananların yanlışlarının daha büyük olduğunu düşünebiliriz! Aklı başında olan sakin davranır.

Savaşa bulaşmamalı mıyız?
Günaydın savaş aleyhtarı arkadaşlar. Biraz akşamdan kalmasınız. Savaşın içindeyiz. Girmemiz de çıkmamız da ayrıntı. Ama basit ayrıntılar değiller. Savaşın altyapısına, kurumlaşmasına ve yerleşmesine katkıda bulunan kesim, kurum ve duruşlarımız var. Savaşa karşı çıkan kesimlerimizde ise bir uzak duruş hülyası var. burnumuza kadar battık.

Savaşa daha fazla batmamız anlamsız mı?
Anlamsız olur mu? Biz de batarız. Ancak bu savaş bir yoklama, pozisyon alma, dirsekleşme olarak radikal sonuçlar vermeyebilir. Askeri vurgularla yapılmış bir el açma, pozisyon konuşma çabası olarak da görülebilir. Ben savaşa girdiğimizde paniklemeyeceğim. İnsiyatifimiz var mı onu izleyeceğim. Panikleyeceğime dünyamızdaki dengeleri okumaya çalışacağım. Tabii ki biraz geride kalarak. Yani geç anlayarak. Kısa sürede bir denge kurulacaktır, nasılını sezmeye çalışacağım.

Savaş Kürtlere mi karşıdır?
Hayır! Dengelere kafasını yoran ve kuşkuyla bakan kürtler mevcutken başka ülkelerin sorunlarına endeksli bir kürt politikasını sindirebileceklerini nasıl ezbere konuşabiliyoruz? Bizi orada görmek isteyen kürtler de vardır. Bu bir aşkdan da kaynaklanmak zorunda değildir. Kolay dengeler zorlanmaktadır. İrana yönelik operasyon üzerine kafa yorulduğunu sezebiliyoruz, ama biden beklediklerinin ne olduğunu tamamen çıkaramıyoruz. Zaten müttefiklerimiz bölgeden çekilirse, dengeyi kurtarmak türkiyeye de düşebilir. son savaş ya da operasyon ihtimali bu kadar uzun boylu bir adımın zorlanması olarak değerlendirmemize gerek yoktur. Daha çok sınama ve sınanmalar yaşayacağız.

Kim kazanır?
Savaş kazanır. Ama barış kaybetmez. Ölenler, acı çekenler olmasa ortada bir diplomasi ve siyaset alışverisi var. Siyasi bir kapışma var. Sorun Kürtleri de Türkleri de aşan bir boyuttadır.

Türkiye savaşta ne kazanır?
Savaştan değil, oyunun içinde olmayı düşünerek özgüvenini biraz kazanabilir belki. Ancak şartlarını belirlemediğimiz, bundan sonraki hamlelerimizi yönlendiremeyeceğimiz bir dünyaya açılıyoruz. Dünya bilgisi kazanabiliriz sanıyorum, biraz. Anlama da özgüven işidir.

Kim dost, kim düşman, kim kim?
Savaşı eleştirenler başka bir savaşın hazırlıkçısı, barışı savunanlar savaş rantıyesi olabiliyorlar. Savaşanlar savaş karşıtlığının sözcüsü olarak görebiliyoruz. Ben savaşmış, savaşı bilen, risk alabilen, kendi toplumunu karşısına alma cesareti gösterebilen insanları daha ciddiye alıyorum. Kendiyle barışık çiçek çocukluğu değil, dünyayı ayakları üzerine bastırma işi. Hiç bir haksızlığa karşı çıkamamış radikal retorik, kurtulmuş tavır ürkütücü. İnsana saygısı olmayanlar, insanın kurdu olanlar çevreci, hayvan dostu; zulme uyuklamışlar barışsever, hayatında çalışmamışlar sosyalist; kaç kurtulcular milli takılabiliyor. insan bütündür. insaniyet bütündür. komşusunun elindekinde gözü olanın barışseverliği de tiksindirici, ürkütücü. Gizli gündem bilmeyenlerin işidir dayanışma!

Ne olacak memleketin hali?
Yıkılmayacağız! ayakta kalacağız! Daha fazla insan olacağız! Daha fazla direneceğiz! daha fazla kendimiz olacağız! Başkalarının rüyalarına düşman olmayacağız! Rüyalarımız başkalarının rüyalarını karartmayacak! İnsani bir duruş yakalayacağız! insanlık ihraç edeceğiz! Olduğuzuz gibi görüneceğiz, göründüğümüz gibi olacağız! Elimizdeki emaneti yere düşürmeyeceğiz! İnsan olmak, insan kalmak için direneceğiz! Memleketimizin hali, hal-i perişanımızdan çok daha düzgün.